Θέση - Ιστορία

Γονική Κατηγορία: Ιστορία Προεπανασταστικά Εμφανίσεις: 6882

ΑΝΤΡΩΝΙ ΑΝΔΡΩΝΙ ANTRONI ANDRONI

Πίνακας περιεχομένων

 1.Θέση

To Αντρώνι βρίσκεται κοντά στην Αρχαία Ολυμπία στον κεντρικό δρόμoΠάτρας-Τρίπολης «111» (Mήκους 175 χλμ ), 60 χλμ από την Πάτρα, 45 χλμ από τον Πύργο και 50 χλμ από την Αμαλιάδα, σε υψόμετρο 616 μέτρα .

Γεωγραφικό μήκος 21 μοίρες 43 πρώτα 4 δεύτερα.

Γεωγραφικό πλάτος 37 μοίρες 43 πρώτα 59 δεύτερα.

Για να βρεθούμε στο Αντρώνι, ξεκινώντας από την Πάτρα, περνάμε το μοναδικό δρυόδασος της Κάπελης-Φολόης, το Πανόπουλο, τα Ζαχαρέικα, τη Σπαρτουλιά (που είναι καινούργιοι οικισμοί του Αντρωνίου) και φτάνουμε στην ένωση, όπου εκεί δεξιά στα 2,5 χλμ βρίσκουμε το γραφικό χωριό.

1.1Φολόη

Είναι χτισμένο στο οροπέδιο «Φολόη» ( ονομάστηκε έτσι γιατί εκεί ζούσε ο Κένταυρος Φόλος) πάνω σε μεγάλες απότομες χαράδρες, τις οποίες διασχίζουν από τη μια το Παλιοπόταμο με τα ρυάκια και τα πολλά πλατάνια, και από την άλλη το Κοκαλάκη ή Ομηρικός ποταμός Σελλήεις ή Πηνιακός Λάδωνας. Εκεί σχηματίζεται τοφαράγγι γύρω από το Αντρώνι, που χαρακτηρίζεται ως οικότοπος μεγάλης ιστορικής και οικολογικής αξίας. Eδώ ο Ηρακλής έριξε δίχτυ για να πιάσει τον Ερυμάνθιο Κάπρο. Ο περίπατος στο φαράγγι καθώς και στο δάσος ζωντανεύει τους μύθους για τους Κενταύρους.

1.2Ακρώρεια

 Γεωγραφικά, το Αντρώνι βρίσκεται στην Ακρώρεια (άκρα-όρος), περιοχή της Ηλείας στα σύνορα Αρκαδίας - Αχαΐας. Εκτεινόταν στο οροπέδιο «Φολόη» ανατολικά της Κοίλης Ήλιδας και βορειοανατολικά της Πισάτιδας. Περιλάμβανε και το δυτικό τμήμα της Αρκαδικής οροσειράς του Ερύμανθου (στον σημερινό Αστρά). Ανατολικό σύνορο της Ακρώρειας ήταν ο ποταμός Ερύμανθος.

 Δυστυχώς οι θέσεις των Θραιστού ή Θραυστού, Αλίου, Ευπαγίου, Οπούντος, (σημαντικών πόλεων) δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί.

  1. Λασιών

Η πιο ονομαστή και αξιόλογη πόλη της Ακρώρειας στην ιστορική ακμή της αρχαίας Ελλάδος ήταν ο Λασιών, από όπου έχει πάρει το όνομα ο νέος Δήμος Λασιώνος. Ο Λασιών-ος (κατά τον Πολύβιο Λασίων-ωνος) εκτεινόταν μεταξύ της Αγ. Παρασκευής, της Λακανάστας, της Κουμανέικης Γκούρας (θέση Κούτη), το Χάνι του Μπάμπη και το Καλιμάνι. Οι αρχαιότεροι κάτοικοι του ήταν οι Αχαιοί, οι οποίοι ήταν συγγενείς με τους Αρκάδες, τους Πελασγούς και τους Αιολείς. Ήταν αναμεμειγμένοι με τους προέλληνες κατοίκους της περιοχής, καθώς και με άλλα ελληνικά φύλα. Αποτελούσαν τους Ομηρικούς Εποιούς. Πιθανότατα, η πόλη έχει πάρει το όνομα της από ένα μνηστήρα της Ιπποδάμειας τον Λάσιο.

Ο Όμηρος, ο Πολύβιος, ο Στράβωνας, o Παυσανίας, ο Κούρτιος,καθώς και άλλοι περιηγητές, την αναφέρουν ως πόλη ή κράτος. Η φαντασία των αρχαίων Ελλήνων συνέδεσε την περιοχή με τους άθλους του Ηρακλή (Ερυμάνθιος Κάπρος), με την θεά Άρτεμη και τις Δρυάδες νύμφες, τους μυθικούς Κενταύρους και τη μητέρα τους, Νεφέλη.

Την πόλη την κατάστρεψε ο Φίλιππος ο Ε΄ το 219 π.χ. όπου πέρασε στην εξουσία των Αχαιών, ξαναχτίστηκε πάλι και το 397 μ.χ. τη λεηλάτησαν και την κατέστρεψαν οι Γότθοι με αρχηγό τον Αλάριχο. Αυτός κυνηγήθηκε αργότερα από τον στρατηγό Στηλίχων του δυτικού Ρωμαϊκού κράτους, όπου κρύφτηκε μαζί με τους στρατιώτες του στο δάσος και στις σπηλιές γύρω από το σημερινό Αντρώνι. Ο Θεοδόσιος ο Β'(408-450μ.χ.) μπροστά στις μεγάλες συμφορές και την εξαθλίωση αναγκάστηκε να τους απαλλάξει από μέρος των φόρων.

Η ολική καταστροφή ήλθε τον 6ο αιώνα (522μ.χ.) με τον μεγάλο σεισμό που συγκλόνισε την Ηλεία και την Αχαΐα.

Σήμερα σώζονται ίχνη των τειχών στη θέση Κούτη (Μεγαλοπρεπές Παλιόκαστρο) μεταξύ Κούμανι και Αντρώνι που ανακάλυψε πρώτος o Welker το 1842. Ερείπια κτισμάτων, κομμάτια κιόνων, τάφοι (που λέγεται ότι ένας ήταν του Κένταυρου Φόλου), πήλινα αγγεία και ένα αρχαίο νεκροταφείο βρέθηκαν στην περιοχή. Η πόλη υδρευόταν από τις πηγές του Κροϊφύκου και το Καλιμάνι όπου βρέθηκαν πήλινοι αγωγοί. Σε ολόκληρη την περιοχή βρίσκονται παντού αρχιτεκτονικά μέλη, θραύσματα επιγραφών, αγάλματα, αγγεία καθώς και μικρά ευρήματα. Επίσης, βρίσκονται διάσπαρτα νομίσματα από πολλές πόλεις της Ελλάδος και των Συρακουσών, (Αλεξανδρινά, Ρωμαϊκά, Κωσταντινάτα κ.α.) λόγω των επισκεπτών, από όλον τον τότε γνωστό κόσμο, των Ολυμπιακών Αγώνων. Πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης χτίστηκε αργότερα ο Φράγκικος Πύργος. Εδώ υπάρχει θαμμένος ένας σημαντικός πολιτισμός με σπουδαία ιστορία (όπως έλεγε ο αείμνηστος φίλος μου Γιώργος Παναγόπουλος), αλλά δυστυχώς οι γεωγράφοι περιηγητές και οι νεότεροι ιστορικοί και αρχαιολόγοι έστρεψαν την προσοχή τους κυρίως στην γειτονική Ολυμπία και την Ήλιδα, αδιαφορώντας τελείως για τις πόλεις της Ακρώρειας.

  1. Αντρώνι.

Oι κάτοικοι του Αντρωνίου προέρχονται κυρίως από την αρχαίαπόλη Λασιών, όπου μετακινήθηκαν μετά την καταστροφή της στην θέση που είναι τώρα, καθώς και από κυνηγημένους Έλληνες αγωνιστές, από Φράγκους, Βυζαντινούς και Τούρκους κατακτητές. Η σημερινή του θέσηεπιλέχθηκε γιατί εκεί ήταν ένα φυσικό Οχυρό (Άντρο) του αρχαίου Λασιώνα από όπου πήρε και το όνομά του. Χτίστηκε ανάμεσα σε δύο απότομες δασώδεις χαράδρες με τρεις δύσκολες διαβάσεις και πολλές σπηλιές γύρω (του Κουταλιανού, τουΣτούπα , του Κλαπανάρη, κ.α.)

  1. Ιστορία

Το ορεινό συγκρότημα της Ηλείας γύρω από το Αντρώνι καταλήφθηκε από Σλάβικα φύλα (Εζερίτες) το 746-783μ.χ που ήταν ποιμενικός και νομαδικός λαός.

Ο χρόνος ίδρυσης του Αντρωνίου δεν είναι γνωστός. Ωστόσο υπάρχουν στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι υπήρχε πριν το 1.200 μ.Χ.

4.1 Μεσαίωνας-Τουρκοκρατία

Στην διάρκεια της πρώτης περιόδου από το 1204 έως το 1460 είναι υποταγμένο στα δύο ανταγωνιστικά κρατίδια του Φράγκικου Πριγκιπάτου και του Βυζαντινού Δεσποτάτου. Η δεύτερη φάση αρχίζει με την Οθωμανική κυριαρχία το 1460 που ονομάζουμε πρώτη Τουρκοκρατία και τελειώνει το1685. Στην απογραφή που έκαναν το 1462 οι Τούρκοι μετά την κατάληψη της Πελοποννήσου κατέγραψαν στο χωριό 12 ενήλικες.

Το Αντρώνι έγινε ευρύτερα γνωστό για τις μάχες που έδωσε με τους θηριώδεις Τουρκαλβανούς του Λάλα. Στην τριακονταετή κατοχή από τους Ενετούς (1685-1715) και συγκεκριμένα στην απογραφή (GRIMANI) το 1.700 μ.Χ. αναφέρεται με λατινικά στοιχεία «ANDRONI» με πληθυσμό 60 κατοίκους: 13 οικογένειες, 17 άντρες, 19 γυναίκες, 6 αγόρια και 18 κορίτσια έως δεκάξι χρόνων.

Σημειώνουμε ότι στην απογραφή των Τούρκων το 1462 και των Ενετών το 1700 οι περισσότεροι κάτοικοι δεν απογράφηκαν.

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΩΝΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1821 ΕΩΣ ΤΟ 2001

Tο 1821 είχε : 800

Το 1928 είχε : 801

Το 1981 είχε : 832

Το 1879 είχε : 592

Το 1940 είχε : 1011

Το 1991 είχε : 735

Το 1896 είχε : 688

Το 1951 είχε : 963

Το 2001 είχε : 802

Το 1902 είχε : 735

Το 1961 είχε : 916

Το 1920 είχε : 715

Το 1971 είχε : 911

4.2 Νεότερη ιστορία - επανάσταση

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι Αντρωναίοι μαζί με τα γειτονικά χωριά Κούμανι και Γιάρμενα έδωσαν μεγάλες μάχες στην άγρια χαράδρα που τα χωρίζει.

«Κούμανι και Αντρώνι ο Θεός να σε γλιτώνει»

Είναι στίχοι που έκαναν τους Τουρκαλβανούς να το προφέρουν τρέμοντας, όταν τους διέταζαν να περάσουν την άγρια χαράδρα για να εισπράξουν φόρους, ξέροντας ότι δεν θα γυρίσουν.

Είναι στίχοι που ανακούφισαν τους ραγιάδες από τους βασανισμούς και τους αβάσταχτους φόρους.

Είναι στίχοι τιμής και όχι ντροπής που απλώθηκαν στην σκλαβωμένη πατρίδα.

Αυτό φαίνεται από το ΑΝΑΘΕΜΑ στην Σπαρτουλιά κάτω από τα αλώνια, στον παλιό δρόμο, που έχει στηθεί ένας σωρός από πέτρες. Κάτω από τις πέτρες βρίσκεται νεκρός ο «Μπέριος» ή Βέριος προδότης, που με Τούρκικη σφραγίδα μάζευε την «ΔΕΚΑΤΙΑ» (φόρος). Περνώντας όταν είμαστε μικροί πετούσαμε πέτρες στο σωρό και λέγαμε «ανάθεμα τον Μπέριο».

Το Αντρώνι λόγω της θέσης του ήταν ένα μικρό Σούλι με πολλά σπήλαια τριγύρω του. Ένα εξ' αυτών, που κατέρρευσε το 1953 (σεισμός Κεφαλλονιάς), χωρούσε μέσα 1000 άτομα. Τα πέτρινα σπίτια ήταν φτιαγμένα φρούρια με φαρδιά τοιχία και πολεμίστρες. Δυστυχώς το τελευταίο, του Κλαπανάρη, που το είχε ο παππούλης μου ο Μπούκης κατεδαφίστηκε το 1982.

Εδώ φιλοξενήθηκαν ο πατέρας του Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεώργιος, κυνηγημένος από την Μάνη, ο αρχικλέφτης Ζαχαριάς, ο Αρβανίτης αποστάτης των Τούρκων Αλί Φαρμάκης και πολλοί άλλοι.

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, στην περιοχή του Αντρωνίου, στρατοπέδευαν διάφορα σώματα Ελλήνων. Ένα εξ' αυτών με αρχηγό τον Καπετάν Γιώργη

Γιαννιά (Γιαννόπουλο) ακολουθούμενος από 100 παλικάρια συγκρούστηκε στις 27-05-1821 με 1500 Τουρκολαλαίους στα στενά του Κατσαρού. Η φθορά που επέφερε στον εχθρό ήταν 120 Τούρκοι. Πολλά δημοτικά τραγούδια εξύμνησαν τον ηρωισμό του. Κοντά στην θέση που έγινε η μάχη στο Αντρώνι (Σπαρτουλιά) έχει στηθεί μνημείο προς τιμήν του.

 Ο Καννέλος Παπαδόπουλος που γεννήθηκε στο Αντρώνι το 1793 έλαβε μέρος με 40 παλικάρια στις μάχες του Πούσι, των Πατρών, του Μεσολογγίου, καθώς και σε άλλες.

Ο κλεφτοκαπετάνιος Νικόλαος Κλαπανάρης που γεννήθηκε στο Αντρώνι και έλαβε μέρος ως καπετάνιος στις μάχες του Πούσι, των Πατρών, του Μεσολογγίου, της Τριπολιτσάς, των Αθηνών κτλ.

Ο Παναγιώτης Πανούτσος σκοτώθηκε στο Κούμανι το 1821 (πριν την μάχη του Πούση) στη θέση Λακαντρωνιώτη,

ο Λίβανος και άλλοι.

Στο Αντρώνι κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν αναφέρονται τζάκια, αρχοντολόϊα, κοτσαμπάσηδες, δραγουμάνοι, προύχοντες, ούτε και συνεργάτες του εχθρού. Ήταν πάντα σε επανάσταση.

Η συνεισφορά του χωριού στον αγώνα των Ελλήνων το 1821 ήταν πολύ σημαντική. Φούντωσε γρήγορα «το κλέφτικο» και οι κάτοικοι ζώστηκαν τα άρματα και βγήκαν στα λαγκάδια, στις σπηλιές και στα βουνά.

«ΑΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΥΣ»τους χαρακτηρίζει ο Γενναίος Κολοκοτρώνης σε γράμμα προς τον Γέρο του Μοριά.

«Σεβαστέ μου πάτερ (...) οι Διβρηαίοι έδωσαν λόγον προσκυνισμού και ετελείωσαν τας συμφωνίας των, ομοίως και όλα τα χωριά της Κάπελης εκτός Κουμαναίων και Αντρωναίων...»

Ο Θ. Κολοκοτρώνης παρήγγειλε «φωτιά και τσεκούρη στους προσκυνημένους».

 Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρά Ασία πολέμησαν και χάθηκαν πολλοί Αντρωναίοι. Κατά την Μικρασιατική καταστροφή άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι αγνοούνται και άλλοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι με αποτέλεσμα να γυρίσουν στο τόπο τους μετά από 3-7 χρόνια.

Από τους πενήντα που πολέμησαν στα Αλβανικά βουνά, δέκα περίπου Αντρωναίοι έδωσαν τη ζωή τους και πολλοί τραυματίστηκαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα τους στο έπος του '40. Στα οχυρά Ρούπελ, έμειναν και πολέμησαν με ανδρεία έξι  Αντρωναίοι: Ο Γιώργης Κατσαντώνης, ο Διονύσης Παπαντώνης, ο Αργύρης Αβραμόπουλος, ο Θοδωρής Μπαντούνας και δύο αδέλφια Ζηραίοι (του Σον) που ο ένας έπεσε ως ήρωας στον τετραήμερο αγώνα της ένδοξης μάχης.

4.3 Μεταπολεμικά χρόνια

To Aντρώνι γύρω στο 1940 και κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της περιοχής (όταν οι γύρω περιοχές πεινούσαν) με μεγάλη αφθονία σε σιτηρά. Καλλιεργούσαν τα χωράφια στα βουνά που το πέτρωμα τους ήταν πλούσιο σε άλατα . Η παραγωγή ήταν μεγάλη γι'αυτό ανέβαιναν από τον κάμπο, πάνω από 150 άλογα, για να βοηθήσουν στο αλώνισμα που διαρκούσε δεκαπέντε μέρες.

Είχε πολλούς τεχνίτες: μαραγκούς , χτίστες , σαμαράδες , βαρελάδες , καλανζήδες, χαλικιάδες (γύφτους ) , αροτροποιούς , τσαγγαράδες, φραγκοράφτες. Είχε επίσης αγωγιάτες, γυρολόγους (με κρεμασμένη την βαντάκα),δραγάτες (Σκούρκος ο φόβος των παιδιών) και καλλιτέχνες με κλαρίνα, βιολιά , κιθάρες και λαούτα ( ξακουστοί οι Τσούνης - Καργής- Σίνος). Κάθε σπίτι είχε και τον ξύλινο αργαλειό όπου έφτιαχναν με μεράκι οι γυναίκες δισάκια, καπότες,ματαράτσια, απλάδια, σαίσματα και σπάρτινα στροσίδια. Ξεχωριστή θέση κατείχε και η πρακτική ιατρική : ξακουστός στην περιοχή ο γέρο Κάνταλος για το δέσιμο καταγμάτων και την εξαγωγή δοντιών. Στις αρχές του 1900 εγκαταστάθηκε στο Αντρώνι ο πρώτος γιατρός της ορεινής Ηλείας, Διονύσιος Καννελόπουλος.

Σημαντικότερη γιορτή με συμμετοχή όλων των κατοίκων ήταν το Καρναβάλι που συνεχίζεται, με μικρότερη βέβαια ένταση, και σήμερα.

Μετά το 1960 άρχισε η μεγάλη μετανάστευση των κατοίκων προς το εξωτερικό (Αμερική, Αυστραλία, Καναδά) και αργότερα στην Ευρώπη (Γερμανία) και στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα).

  1. Ασχολίες των κατοίκων

Οι κάτοικοι του Αντρωνίου ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία (πρόβατα, γίδια και λίγα γουρούνια), πτηνοτροφία, λίγοι με την μελισσοκομία, τις αγροτικές εργασίες κ.α. Τελευταία με την είσοδο του τρεχούμενου νερού από την Κρέσοβα αυξήθηκε και η καλλιέργεια ζαρζαβατικών. Ακόμα, η περιοχή φημίζεται για τα καλά κρέατα, τα κυνήγια, τα τυροκομικά προϊόντα και το κοκκινέλι, ικανό να μεθύσει και τους μεγαλόσωμους Κενταύρους.

Από την Άνοιξη μέχρι και τον Οκτώβριο υπάρχει πλούσια βλάστηση των δέντρων και των άγριων φυτών Ο ήλιος ανατέλλει από τα Γορτυνιακά βουνά, περνάει πάνω από την Κάπελη και καταδύεται στο Ιόνιο Πέλαγος.

 Το Αντρώνι συνορεύει βόρεια με το Κακοτάρι, τα Τσίπιανα και την Αγία Κυριακή (Κερτίζα), ανατολικά με την Αμυγδαλή (Μπαρμπότα Δίβρης ) του Δήμου Λαμπείας, νότια με την Φολόηκαι το Κούμανι, δυτικά με την Αγ. Τριάδα και τα χωριά του Δήμου Πηνείας (Πρόδρομο, Άγναντα,Πρινάρι) και νοτειοδυτικά με την Καρυά 

  1. Δήμος Λασιώνος

Ακολουθώντας το σχέδιο Καποδίστρια το κοινοτικό συμβούλιο έδωσε το όνομα Λασιών σ το νέο Δήμο. Έδρα του έκανε το χάνι Πανόπουλο που βρίσκεται στο κέντρο της κοινότητας Αντρωνίου. Ο Δήμος Λασιώνος αποτελείται από το Δημοτικό Διαμέρισμα της Αγίας Τριάδας ( Μποκοβίνα), το Δ.Δ. Κακοταρίου, το Δ.Δ. Αγίας Κυριακής ( Κέρτιζα), το Δ.Δ. Τσιπιάνων, το Δ.Δ. Κρυόβρυσης (Βερβινή) και το Δ.Δ. Αντρωνίου που είναι το μεγαλύτερο (Κατσαρού , Χάνι Πανόπουλου, Ζαχαρέικα, Σπαρτουλιά.).

Έχει έκταση 22.950 στρέμματα και πληθυσμό 2.127 κατοίκους.

  1. Αξιοθέατα – μνημεία.

Τα ποτάμια, οι χαράδρες, οι πηγές, οι καταρράχτες, οι σπηλιές, το άφθονο πράσινο και οι αγραπιδιές, οι κερασιές , οι καστανιές και οι καρυδιές συνθέτουν την φυσική ομορφιά του χωριού. Εντυπωσιάζει όμως με τα όμορφα πετρόχτιστα σπίτια (πολλά φτιαγμένα από Λαγκαδινούς μαστόρους), την πλατεία στο κέντρο του χωριού (δημιούργημα του πρώην προέδρου Β. Παπαντώνη) με τα παραδοσιακά καφενεία γύρω της, με το σχολείο φτιαγμένο από δωρεά του Αντρέα Συγγρού σε νεοκλασικό αρχιτεκτονικό ρυθμό, την πέτρινη εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου, χτισμένη το 1895 και το Βυζαντινό Ναό των Αγ. Αναργύρων με τις μοναδικές τοιχογραφίες του.

Μια από αυτές είναι και ο Αγ. Σκύλος (κυνοκέφαλος Άγιος Χριστόφορος). Αναπαριστά έναν Άγιο με κεφάλι κυνηγόσκυλου (τοτέμ) της περιοχής και σώμα ανθρώπου. Δίπλα του, επίσης, υπάρχει μία άγνωστη στην ορθόδοξη και την καθολική εκκλησία αγιογραφία με το τίτλο «Κυνο-βιάρχης».Φαίνεται ότι ο ναός ήταν αρχαίο κοινόβιο ή εκτροφείο σκύλων, οι οποίοι εξασφαλίζοντας τροφή στους κατοίκους, τους αγιοποίησαν. Πιθανότατα όμως μπορεί να χτίστηκε πάνω σε προϋπάρχοντα ναό, σε αρχαίο νεκροταφείο. Περισσότερα δυστυχώς δεν γνωρίζουμε από την πανεπιστημιακή κοινότητα, ούτε υπάρχει κανένα ενδιαφέρον από τις υπηρεσίες της χώρας μας, για να συντηρηθεί και να διασωθεί το μοναδικό μνημείο, που κατά τα άλλα «είναι χαρακτηρισμένο ως βυζαντινή αρχαιότητα»...

Θαυμαστή είναι όμως και η εικόνα των Αγίων Αναργύρων που φιλοτεχνήθηκε το 1830.

Ακόμα ο επισκέπτης μπορεί να δει:

* Το μυκηναϊκό νεκροταφείο 50 θαλαμοειδών ταφών στη θέση Παλιομποκοβίνα στα σύνορα Αντρωνίου (Χάνι Πανόπουλου) και Μποκοβίνας Αγ.Τριάδος).

* Το σπήλαιο με τους σταλακτίτες πάνω από το ποτάμι στην διαδρομή για το φαράγγι του Αντρωνίου αγνώστου ηλικίας.

* Το σπήλαιο - θέατρο του Αμαρκιανού ηλικίας 500.000 ετών στην Κερτίζα, στα σύνορα με τα Τσίπιανα. Από το θόλο του κρέμονται σταλαχτίτες σε παράλληλες σειρές.

* Tην σπηλιά της Διακότρυπας στη Βερβηνή (Κρυόβρυση).

* Το κάστρο της Οχιάς, βορειοανατολικά του Κακοταρίου.

* Τη «σπηλιά του Τούρκο-Παναή» (ή Μπαρμπαγιάνη), οπλαρχηγού από τα Τσίπιανα, στη θέση Σταυράκη στο Κακοτάρι, που χρησίμευε για καταφύγιο κλεφτών και αμαρτωλών κατά την Τουρκοκρατία.

* Δύο λιθόκτιστα γεφύρια το ένα στη θέση Πετρωτά και το άλλο στο δρόμο Κακοτάρι - Πανόπουλου .

* Το μεγαλοπρεπές δρυοδάσος της Κάπελης (άφθονα δέντρα), με τις Δρυάδες και Αμαδρυάδες νύμφες (νεράιδες), στο Αντρώνι, στο Κούμανι και στην Γιάρμενα, στο Οροπέδιο Φολόη, μοναδικό στα Βαλκάνια. Η περιβαλλοντική ποιότητα του δάσους και γενικά της περιοχής επιβεβαιώνεται από την αξιολόγηση της ως σημαντικής περιοχής για τα πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΠΕ).

* Τα γραφικά χωριά Τσίπιανα και Βερβινή (Κρυόβρυση) που όταν αξιοποιηθούν τουριστικά δεν θα έχουν τίποτα να ζηλέψουν από άλλα πολυδιαφημισμένα τοπία με έλατα της Ευρώπης.

* Το Ναό της θεάς Αρτέμιδος.

* Τη μονή της Παναγίας Νοτενών και την Παναγία στο Κακοτάρι, που, είτε είναι χτισμένες πάνω σε αρχαίο ναό, όπως φαίνεται από τους ογκόλιθους και τα υπολείμματα των Κιόνων, είτε έχουν μεταφερθεί τμήματα από το Ναό της Αρτέμιδος στην κορυφή στο Σκιαδοβούνι.

7.1 Φαράγγι Αντρωνίου

Το Φαράγγι του Αντρωνίου βρίσκεται 100 περίπου μέτρα χαμηλότερα από το επίπεδο του χωριού. Περικλείεται από τις δυο επιβλητικές και απότομες χαράδρες που τις διασχίζουν ο Ομειρικός Σελλήεις από την μία και το παλιοπόταμο από την άλλη. Στην διαδρομή, που πραγματοποιείται με τα πόδια, συναντάμε εγκαταλειμμένους νερόμυλους, το σπήλαιο με τους σταλακτίτες και διάφορες φυτοκοινωνίες με πλατύφυλλα και αειθαλή δένδρα. Στην πλούσια πανίδα του Φαραγγιού ανήκουν πολλά είδη πουλιών και ζώων. Από ορνιθολογική άποψη, η περιοχή παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον κυρίως λόγω του χρυσαετού και του λευκονώτη.

Τα περισσότερα είδη ζώ ων και πουλιών της περιοχής προστατεύονται από διεθνείς συνθήκες. Πριν 50 χρόνια υπήρχαν ακόμη αγριόχοιροι, ζαρκάδια και ελάφια. Εδώ κυνηγούσε ο Ξενοφώντας όταν ήταν εξόριστος στο Σκιλλούντα (Ξενοφ. Ανάβ.5,3,8-11).

Κάθε χρόνο τον Αύγουστο διοργανώνεται το πανελλήνιο πέρασμα στο φαράγγι με την συμμετοχή εκατοντάδων ορειβατών και πεζοπόρων.

Σχεδιάζουμε την χαρτογράφηση και την σηματοδότηση με σύμβολα του ευρωπαϊκού E4 που χρησιμοποιείται από Έλληνες και ξένους πεζοπόρους. Θα χαρούμε να μας προτείνουν περιγραφές μονοπατιών και ονόματα τοπωνυμίων για να τα περιλάβουμε στην χαρτογράφηση.

7.2 Διαδρομές

Αντρώνι-Λαζουπάλη-Παλιόβρυση-Παλιοπόταμο-Ξεροπόταμο-πηγή Αλεξόπουλου-Ανάθεμα-Κα τσαρού. Ξεκινώντας από το Αντρώνι, κατηφορίζουμε στο Λάζου-πάλη και φθάνουμε στην Παλιόβρυση (την πηγή με τα μεγάλα πλατάνια που έπαιρναν νερό οι Αντρωναίοι και πότιζαν τα ζώα τους). Περνάμε το γεφύρι του Παλιοπόταμου για να φτάσουμε στην πηγή του Αλεξόπουλου (που λέγεται και Αλά Μπραήμ , από τον Ιμπραήμ Πασά που είχε στρατοπεδεύσει). Από εκεί πλησιάζουμε τη Σπαρτουλιά, όπου βλέπουμε το Ανάθεμα που σκότωσαν οι Αντρωναίοι τον προδότη Μπέριο. Τέλος, φτάνουμε στις πηγές του Κατσαρού, όπου ο Γιαννιάς με τα παλικάρια του έδωσε μεγάλη μάχη.

Aντρώνι-Κακοτάρι-Τσίπιανα-Βερβινή -Δίβρη -Αστράς. Η διαδρομή αυτή συνδυάζει μοναδικά φυσικά τοπία από τη μια, αρχαία και βυζαντινά μνημεία από την άλλη. Ξεκινά από το Κακοτάρι, στις αρχές του δρυοδάσους, συνεχίζει ανατολικά κατά μήκος της Κοίτης του Πηνειού ως τις πηγές του στα Τσίπιανα και την Κρυόβρυση, και καταλήγει στο Ελατόδασος της Δίβρης και του Αστρά. Το κάστρο της Οχιάς δύο χιλιόμετρα από το Κακοτάρι, με τα ερείπια εκατοντάδων αρχαίων οικοδομημάτων, το ποτάμι που χάνεται στις καταβόθρες (Διακότρυπα), το τοπίο με τα ελατοδάση και τους γραφικούς πέτρινος οικισμούς, τα βυζαντινά μνημεία στη Δίβρη, (Παναγία Χρυσοπηγή Άνω Μονή, κάτω Μονή δίπλα στην πηγή Γαβροβίκο), η Ιερά Μονή στο Πορετσό και το άγριο τοπίο του Ερύμανθου είναι τα σημαντικότερα αξιοθέατα της διαδρομής. Η πορεία μπορεί να γίνει τμηματικά, από οικισμό σε οικισμό , με τα πόδια. Είναι βατή επίσης με άλογο ή με αγροτικό αυτοκίνητο.

Τριπόταμα-Νεμούτα. Ακόμη, οι τολμηροί φυσιολάτρες προτιμούν την εντυπωσιακή διαδρομή στο φαράγγι του Ερύμανθου από τα Τριπόταμα ως την Νεμούτα. Την άνοιξη και το φθινόπωρο επισκέπτονται την περιοχή για να κάνουν canoe (Καγιάκ) πολλοί τουρίστες.

Ανεμοπορία με αλεξίπτωτο πλαγιάς (παραπέντε) προσφέρεται στο Κακοταροβούνι (Σκιαδοβούνι), τους καλοκαιρινούς μήνες για πορεία μεγάλων χιλιομετρικών αποστάσεων, λόγω των θερμικών που επικρατούν στην περιοχή. Η υψομετρική διαφορά απογείωσης και προσγείωσης φτάνει και τα 800 μέτρα. Είναι ιδανικό για μεγάλες χιλιομετρικών αποστάσεις, με ρεκόρ που έχει φτάσει τα 50 χιλιομέτρα, σε Πανελλήνιους αγώνες. Η πίστα απογείωσης απέχει 58 χιλιόμετρα από την Πάτρα.

Επιδίωξη μας είναι να παρουσιάσουμε τις μαγευτικές γωνιές αυτής της περιοχής, άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Eλπίζουμε η περιήγηση στο www.antroni.gr να σας είναι ευχάριστη.

Κώστας Παπαντωνόπουλος

Νοέμβριος 2005

 

Έγραφο: ΕΑΜ-ΕΛΑΣ

 Αντρώνι, το860 [++]
Πληθυσμός: 1.011 κάτοικοι (520 Α + 491 Θ). Ορεινό χωριό (613 μ.) στις βόρειες παρυφές της Φολόης.
«Να μάθετε, να ξέρετε πως Κούμανη κι Αντρώνι, τουρκαλβανοί το είπανε, θεός να τους γλιτώνει».
ΕΑΜ:
Τούμπλαρης Νίκος (Λαΐνης-Παπαδόπουλος) γεν. το 1921∙ γιος του παπά-Κώστα∙ α΄ πανηλειακή861
.
Φωτεινοπούλου Βάσω, θυγατέρα Άγγελου∙ αγρότισσα.
ΕΠΟΝ:
Σίνος Σωκράτης Νικολ., γεν. το 1921∙ μυλωνάς και μαραγκός.
Παναγόπουλος Λύσανδρος Νικολ., γεν. το 1924∙ χαλικιάς.
ΕΛΑΣ:
Σίνος Βασίλης Νικολ. γεν. το 1917, μυλωθρός (μυλωνάς) και μαραγκός∙ στο 12ο
Σύνταγμα, σε χρόνο
απροσδιόριστο∙ αδελφός του Σωκράτη.
Λαϊκό δικαστήριο:
Παπαδόπουλος Κοσμάς Διον. - Ρετσινάς Κώστας Βασ. γεν. το 1904 * μαγαζάτορες.
Ζαχαρόπουλος Νίκος Κων., πρόεδρος της Κοινότητας.
Παρατηρήσεις: Παράγωγη οργάνωση εξωτερικής επήρειας, μεικτού χαρακτήρα, χαμηλής
διαφοροποίησης∙ χωριανός δεν διώχθηκε κανένας. Ένταξη: 5 [4 άρρενες] ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.

Εκτύπωση