«Κούμανι κι Αντρώνι», ο Θεός να σε γλιτώνει»

Γονική Κατηγορία: Μελέτες, Πνευματικά Δημοσιεύσεις Εμφανίσεις: 8160

Εφημερίδα ΠΡΩΪΝΗ 2.3.2009

«Κούμανι κι Αντρώνι», ο Θεός να σε γλιτώνει»

Του συν/χου παιδίατρου ΙΩΣΗΦ ΑΡΓ. ΑΡΓΥΡΙΟΥ

Την προηγούμενη Δευτέρα αναφέρθηκα στην «ΗΛΕΙΑΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ – ΗΛΕΙΑΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ-9) ο τελευταίος τόμος της γνωστής ετήσιας έκδοσης –και κόσμημα πολιτιστικό της Ηλείας. Εκδότης Γ. Δημητρόπουλος. Βιβλιοπωλείο ΒιβλιοΠΑΝΟΡΑΜΑ, Ερμού και ΑΘ. Διάκου 4, Αμαλιάδα Ηλείας, τηλ. Fax 3622021221).

Έκανα τότε ένα είδος ακτινογραφίας των περιεχομένων του πιο πάνω τόμου. Ανέφερα ότι, εκτός των πολλών άλλων θεμάτων -που πράγματι είναι πολύ ενδιαφέροντα- περιέχει και 12 ιστορικά σημειώματα, ποσοστό 11,8% του τόμου αυτού. Απ’ αυτά τα 12 ιστορ. Σημειώματα, μ’ εντυπωσίασε ιδιαίτερα αυτό που έχει τον τίτλο «ΠΑΠΑ-ΚΟΣΜΑΣ ΖΩΡΑΣ ΚΟΥΜΑΝΙΩΤΗΣ, ο ιερωμένος οπλαρχηγός της Κάπελης» γραμμένο με πολύ παραστατικό τρόπο, από τον κ. Κώστα Παπαντωνόπουλο.

Περιγράφονται σ’ αυτό πολλά κατορθώματα του παπα-Κοσμά Ζώρα, που δείχνουν τη μεγάλη γενναιότητα του. Θα αναφέρω εδώ το πρώτο κατόρθωμά του (ίσως και το δεύτερο από τα πολλά, αν ο χώρος εδώ μου το επιτρέψει…)

Το πρώτο κατόρθωμά του έγινε πριν την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821. Μας δείχνει την παλικαριά του παπά-Ζώρα, όπου μετά από αυτό το επεισόδιο ήταν το έναυσμα να γίνει καπετάνιος των επαναστατημένων κατοίκων της περιοχής της Κάπελης. Ιδού πως το περιγράφει, απλά κι ωραία, ο κ. Κώστας Παπαντωνόπουλος:

«Λέγεται ότι κάποιος από το χωριό Κούμανι, ονόματι Ντίνος Τζαγκριλής, άνθρωπος λιγόψυχος και φοβιτσιάρης, κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας βρήκε μια πιστόλα κρυμμένη σε κουφάλα δέντρου. Την ζώθηκε στη μέση του και πήγε στο Κούμανι και έκανε τον παλικαρά, λέγοντας ότι δεν φοβάται ούτε τους Έλληνες, αλλά ούτε και τους Τουρκαλβανούς του Λάλα. Αυτό συνεχίζονταν για πολύ καιρό. Μια μέρα ενώ ήταν στο καφενείο του χωριού, ξαφνικά πλάκωσε μια ομάδα Λαλαίων για πλιατσικολόγημα. Μόλις είδαν την πιστόλα κρεμασμένη στη μέση του τον συνέλαβαν και τον έδεσαν πίσω από ένα άλογο και μετά το πλιατσικολόγημα κίνησαν για το Λάλα να τον δικάσουν. Στο δρόμο, μετά τη Γιάρμενα (Φολόη)  εμφανίστηκε ο παπά Ζώρας ερχόμενος από κάποια κηδεία, μ’ ένα άλογο και κάτω από τα ράσα του είχε κρυμμένα τ’ άρματά του. Μόλις τους πλησίασε είδε τον πατριώτη του να τρέμει ολόκληρος από το φόβο του και να κλαίει σα μικρό παιδί και τους ρώτησε γιατί σέρνουν τον συγχωριανό του δεμένο. Εκείνοι δεν απάντησαν, ο Τσαούσης (Τούρκος υπαξιωματικός, αρχηγός ομάδας) έδωσε μια γερή καμουτσικιά στο πρόσωπό του παπά και κίνησαν να φύγουν. Τότε ο παπά-Ζώρας χωρίς να χάσει την ψυχραιμία του, βγάζει το πιστόλι του και ρίχνει στον τσαούση και τον ξαπλώνει κάτω νεκρό.   Στη συνέχεια χάθηκε στο πυκνό δάσος της Γιάρμενας.

Οι Τούρκοι μόλις είδαν τον αρχηγό τους σκοτωμένο, φοβούμενοι μήπως ήταν ενέδρα μέσα στο δάσος σπιρούνισαν τ’ άλογα τους κατευθυνόμενοι προς το Λάλα, αφήνοντας πίσω το νεκρό, τον κρατούμενο κι όλη τη λεία τους. Ο Ντίνος ευχαρίστησε τον παπά-Ζώρα και από τότε συστρατεύτηκε κοντά του και τον ακολούθησε σ’ όλες τις μάχες ως πρωτοπαλίκαρό του».

**

Το δεύτερο κατόρθωμα του παπά-Ζώρα, έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Έγινε κατά τη διάρκεια μιας μάχης με τους Τουρκαλβανούς κάπου στη μεγάλη χαράδρα που χωρίζει το Κούμανι απ’ το Αντρώνι. (Η παγάνα στο πυκνό δάσος της Φολόης, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Τουρκαλβανών. Κι απ’ αυτό έχει βγει η παροιμιώδης έκφραση: «Κούμανι κι Αντρώνι ο Θεός να σε γλιτώνει». Συνήθως προστίθεται κι αυτή η φράση:  «Κι αν περάσεις από τη Δίβρη, θα σε φάει το μαύρο φίδι!..)

Δεν έχω το χώρο να περιγράψω εδώ μ’ άνεση το επεισόδιο αυτό. (Η συντομία θα τα χάλαγε). Θα το διαβάσετε στη σελίδα 336 της «Ηλειακής Πρωτοχρονιάς – Ηλειακού Πανοράματος»-9).

 

Εμφανίσεις 2085
Αναθεωρημένο 11 Φορές
Δημιουργήθηκε Δευτέρα, 16 Μάρτιος 2009 23:58
Τροποποιήθηκε Παρασκευή, 02 Μάρτιος 2012 00:10

Εκτύπωση