«Η Ηλεία στο δημοτικό τραγούδι»

Γονική Κατηγορία: Βιβλιογραφία,έντυπα Βιβλία τoυ τόπου μας Εμφανίσεις: 5197

Πρωτογνώρισα τον Ηλία Π. Τουτούνη ερχόμενος σε επαφή με τα λαογραφικά κείμενά του για την ορεινή Ηλεία στα τοπικά περιοδικά, «Δίβρη», «Φολόη» και «Ηλειακή Επιθεώρηση», καθώς και στην ετήσια «Ηλειακή πρωτοχρονιά - Ηλειακό Πανόραμα», και αργότερα στην ιστοσελίδα www.sinouzi.gr

Το 2006 μου έφεραν ως δώρο το βιβλίο του «333 παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις» από τις εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα. Εκεί ανακάλυψα παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις με πολλές αναφορές στα χωριά μας. Αντέγραψα όσες παροιμίες αφορούσαν την ορεινή Ηλεία και τις δημοσίευσα εδώ, μη υπολογίζοντας τον κίνδυνο να στερήσω πωλήσεις από το βιβλίο του.

    Με ρίζες από το Κακοτάρι, ο συγγραφέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Σινούζι (Άγναντα), του δήμου Ωλένης, ενώ τώρα κατοικεί στην Αμαλιάδα και εργάζεται ως έμπορος.

 Οι δρόμοι μας σμίξανε το 2007 μέσα από την επιμέλεια της «Ηλειακής Πρωτοχρονιάς – Ηλειακό Πανόραμα» , στις εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα του Γιώργου Δημητρόπουλου στην Αμαλιάδα. Η ετήσια λαογραφική έκδοση κυκλοφορεί κάθε χρόνο ενώ ο Ηλίας είναι μέλος της ομάδας επιμέλειας. Από τότε η επικοινωνία μας έγινε αρκετά τακτική μιας και μας συνδέουν κοινά ενδιαφέροντα γύρω από την ιστορία και τη λαογραφία του τόπου μας. Σε κάθε συνάντησή μας δεν χάνω την ευκαιρία να εκμεταλλευτώ την αστείρευτη πηγή γνώσεων του Ηλία.

Γνώριζα, αρκετό διάστημα πριν από την εκδοσή του, αρκετές λεπτομέρειες για το βιβλίο του «Η Ηλεία στο δημοτικό τραγούδι» και αγωνιούσα να το πάρω στα χέρια μου. Μάλιστα, το περασμένο καλοκαίρι, μου είχε δώσει ένα μικρό δείγμα τραγουδιών από το βιβλίο του, που αφορούσαν τον τόπο μου. Μόλις όμως ήρθα σε επαφή με το συνολικό έργο του, συνειδητοποίησα το μέγεθος του σπουδαίου αυτού εγχειρήματος, αφού βρισκόμουν μπροστά σε έναν πολύτιμο θησαυρό της λαογραφία μας. Ξεφυλλίζοντας τις 700 σελίδες του με πάνω από 1000 δημοτικά τραγούδια, είδα αρκετές αναφορές για την  Ορεινή Ηλεία.

Το έργο του, μας παρουσιάζει ένα εντυπωσιακό πανόραμα των δημοτικών τραγουδιών, που αναφέρονται στα χάνια, τα ποτάμια, τα γιοφύρια και τους νερόμυλος, ενώ όλα αυτά μπλέκονται τρυφερά με τα ανθρώπινα συναισθήματα και γίνονται έρωτας, αγάπη, χαρά, νανούρισμα, ύμνος, θυμός, πίκρα και θρήνος.

Εξυμνεί τους καπεταναίους με τη λεβεντιά, τη μπέσα και τη παλικαριά, τους κλέφτες και τους ληστές ενώ αναφέρεται και στους προδότες, τους Αγάδες και στην επέλαση του Ιμπραήμ στον Ωλονό και την Κάπελη. Ακόμη στο βιβλίο θα βρείτε τραγούδια για μεράκια και καημούς, ριζάρικα, ποιμενικά, μυλικά, σατυρικά, της ξενιτιάς, προπόσεις και Ηλειώτικα τσακίσματα, μοιρολόγια του χάρου, του Ρουφιά, των Καλαβρυτινών μαστόρων καθώς και δίστιχα μοιρολόγια.

Για τη συλλογή των τραγουδιών του, ο Ηλίας, ταξίδεψε αρκετές φορές, με δικά του έξοδα, συντροφιά με τον ακούραστο φίλο του Γιώργη Καραχάλιο, μέσα σε αντίξοες, συχνά, συνθήκες (πρόσφατα μου διηγήθηκε πως είχαν αποκλειστεί από το χιόνι σε βουνό της Αρκαδίας). Έχει γυρίσει τα χωριά της Αχαΐας, της Αρκαδίας, της Μεσσηνίας, ακόμη και της Λακωνίας. Έφτασε, μάλιστα, μέχρι την Αιτωλοακαρνανία, προκειμένου να βρει ανθρώπους που διατηρούσαν δεσμούς με την Ηλεία.   

Η συγκέντρωση και καταγραφή των αναφορών του είναι αυθεντική καθώς έχουν αξιοποιηθεί όλες οι σχετικές πηγές (συλλογές δημοτικών τραγουδιών, διάφορα λαογραφικά βιβλία, μελέτες σε περιοδικές εκδόσεις κ.λπ.). Η μέθοδός του περιλαμβάνει επιτόπιες έρευνες για την καταγραφή των πηγών και τις έχει εφαρμόσει σε όλες τις περιοχές του τόπου μας ενώ δημοσιεύονται για πρώτη φόρα.

Ακόμα, παρουσιάζει την εκάστοτε ιστορία που γέννησε το τραγούδι, με αρκετές σημειώσεις, με ευρετήριο προσώπων και τόπων, ενώ στο σύγγραμμα θα βρείτε και αναλυτική βιβλιογραφία.

Ο Ηλίας, με μεράκι, ζήλο και πάθος κατόρθωσε να σώσει τα τραγούδια μας από τη λησμονιά, αφού το σύνολο των ανθρώπων που τα έχει τραγουδήσει δεν βρίσκεται πια στη ζωή.

 Τούτη η πολύτιμη  συλλογή είναι συγκεντρωμένη σε ένα καλαίσθητο τόμο, που αποτελεί μαζί με το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα («333 παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις») ένα πολύτιμο τεκμήριο του λαϊκού μας πολιτισμού, μια προσφορά στην επιστήμη της Ηλειακής λαογραφίας.

Στα 20 και πλέον χρόνια μόχθου και σκληρής δουλειάς κατόρθωσε να καταγράψει 12.500 δημοτικά τραγούδια, 3.500 μοιρολόγια, και 14.000 παροιμίες. Υπό έκδοση είναι τα εξής βιβλία: «Τα δημοτικά τραγούδια των Κολοκοτρωναίων», «Τα Φίδια στη Λαογραφία μας», «Θρύλοι και Παραδόσεις της Ηλείας», ενώ επίσης ετοιμάζει και μελέτη για την Ιστορία της Πηνείας.

Συγχαίρω με συγκίνηση τον ταπεινό συντοπίτη μου και ερευνητή Ηλεία Τουτούνη, σημαντικό εργάτη για τη διάσωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και τον ευγνωμονώ για αυτόν τον ανεκτίμητο θησαυρό που μας χάρισε.

 

Κώστας Παπαντωνόπουλος

Δεκέμβρης 2008

 

Τα περιεχόμενα του βιβλίου βρίσκονται εδώ... ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Για παραγγελίες μπορείτε να απευθύνεστε στίς Εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα του Γιώργου Δημητρόπουλου. Αθ.Διάκου 4 ΤΚ 27200 Αμαλιάδα Ηλείας
Τηλ/Fax:(+30) 26220 21221-26220 29638
Email : Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
 
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΤΟΥΤΟΥΝΗΣ ΗΛΙΑΣ
ΤΙΤΛΟΣ: Η ΗΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ  
ΕΚΔΟΣΗ: 2008
ΣΕΛΙΔΕΣ: 700
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 21χ14
ISΒN: 978-960-6744-25-9
ΤΙΜΗ ΜΕ ΦΠΑ: 70 €
 
ΒΓΗΚΑ ΨΗΛΑ ΣΤΑ ΔΙΑΣΕΛΑ
 
Βγήκα ψηλά στα Διάσελα             -"ποιον θα πάρεις Μαριωρή;"

κι αγνάντια στη Βαρβάσαινα        -"Του Τριτσιμπιδα το παιδί

Στης Βαρβάσαινας τον κάμπο         που 'χει αμπέλια και σταφίδα,

κάνει ο Τριτσιμπίδας γάμο              κι είναι γιος του Τριτσιμπίδα,

Το Μαριωρί παντρεύεται                  που 'ναι νιος και παλληκάρι

κι όλος ο κόσμος χαίρεται                  και του πρέπει να με πάρει"

           (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ)

 Ο Τόμος ''Η ΗΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ" περιέχει δημοτικά τραγούδια που έχουν άμεση σχέση με την Ηλεία (γεγονότα, τόπους και πρόσωπα), και αυτά αποτελούνται από , προεπαναστατικά ,κλέφτικα , της επανάστασης του 1821, μετεπαναστατικά, ληστρικά, της φυλακής, της εθνικής αντίστασης, παραλογές , παιδικά, του γάμου, μεράκια - καημούς ,της ξενιτιάς, ποιμενικά , σατυρικά, μυλικά και μοιρολόγια. Δεκατρείς ενότητες συνυφασμένες με την ιστορία και την ζωή των Ηλείων. Η ανθολόγηση των τραγουδιών έγινε μετά από μακροχρόνια και επιτόπια έρευνα και καταγραφή και από γνωστές συλλογές προερχόμενες από όλα τα διαμερίσματα της χώρας που βρίσκονταν και βρίσκονται διάσπαρτα. Η σημασία του δημοτικού τραγουδιού στην εξέλιξη της πολιτιστική μας διαδρομής έπαιξε και παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Αυτός ο ρόλος επηρέασε και διαμόρφωσε τον λόγο των μεγάλων ποιητών . Είναι ότι το ωραιότερο διακρίνει την ελληνική ψυχή.

Εκτύπωση