Επιτέλους τελείωσαν οι εργασίες ανακατασκευής της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου και οι Αντρωναίοι θα κάνουν φέτος «πολιτισμένη» Ανάσταση. Παρακολούθησα τη διαδικασία επισκευής της εκκλησίας από τις βλάβες, μετά το σεισμό, ως την αποπεράτωση του έργου. Τα εγκαίνια ή θυρανοίξια έγιναν το περασμένο Σάββατο, από το βοηθό επισκόπου Ωλένης της Μητρόπολης Ηλείας, κ. Αθανασίο Μπαχό.
Ο Άγιος Κωνσταντίνος Αντρωνίου κατασκευάστηκε το 1895 με ντόπια πέτρα. Τη δεκαετία του 1970 καλύφθηκε ή εξωτερική επιφάνεια με σοβά, υλικό που χαρακτηριζόταν τότε ως πρωτοποριακό. Ο σοβάς ήταν μία από τις αιτίες που τα χωριά μας έχασαν την προσωπικότητα τους, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να μετατραπούν τα κτήρια σε «πολύχρωμους καρνάβαλους». Συγκεκριμένα, ο σοβάς, μαζί με το μπετόν, επικράτησε στις νέες κατασκευές και οδήγησε τους κατοίκους να κατεδαφίσουν τα παλιά σπίτια με τα περίτεχνα αγκωνάρια, που έστεκαν επιβλητικά στο χωριό μας από την εποχή της Επανάστασης. Πολλά από αυτά τα σπίτια είχαν καταφέρει να σταθούν όρθια ακόμη και μετά την καταστροφική πυρκαγιά, που έβαλε ο Ιμπραήμ στο χωριό το 1827, με σκοπό να τιμωρήσει τους «απροσκύνητους» Αντρωναίους.
Προσωπικά, εγώ, μαζί με άλλους συγχωριανούς μου, καιρό προσπαθούσαμε να πείσουμε τους αρμόδιους, ώστε να προβούν στην αποκάλυψη της πέτρας από το σοβά. Ο λόγος μας δεν οδήγησε στο ανάλογο αποτέλεσμα, αλλά ο σεισμός (σωσμό τον λένε στην Ηλεία), που προκλήθηκε το 2008, μας δικαίωσε. Σήμερα, η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου αποτελεί ένα αξιοθέατο για την περιοχή μας, ένα στολίδι για το Αντρώνι.
Ευελπιστώ πως οι συμπατριώτες μου θα δείξουν την αντίστοιχη ευαισθησία, ώστε να σωθεί και το υπό κατάρρευση εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, με τις θαυμάσιες τοιχογραφίες του, το οποίο, πιθανότατα, στέκει εκεί πριν από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια.
Πέρυσι το Πάσχα είχα αναρτήσει ένα βίντεο στο YouTube και είχα ετοιμάσει ένα άρθρο, που δεν δημοσίευσα για «ευνόητους λόγους». Το δημοσιεύω σήμερα, ύστερα από την οριστική αποκατάσταση του Αγίου Κωνσταντίνου.
Ανάσταση στο Αντρώνι, για γέλια και για κλάματα.
Μετά τον περσινό σεισμό του Ιουνίου, όταν κρίθηκε ακατάλληλη η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, οι χωριανοί μας, για κάποιο διάστημα, εκκλησιάζονταν στην Αγία Παρασκευή. Δεν υπήρχε η απαιτούμενη προσέλευση, επειδή το γραφικό εκκλησάκι ήταν σχετικά μακριά από το χωριό, με αποτέλεσμα ο εκκλησιασμός από το φθινόπωρο να γίνεται στους Αγίους Αναργύρους.
Τη Μεγάλη Παρασκευή που πέρασα από το κατώφλι του νεκροταφείου, οι σκέψεις μου περιτριγύριζαν στα αγαπημένα μου πρόσωπα που κείτονται εδώ και συλλογιζόμουν, ότι θα μας έχουν συντροφιά απόψε.
Πλησίασα προς το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, που στην εξώπορτα του αλλά και πάνω στους τάφους βρίσκονταν καμιά πενηνταριά άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά.
Προσπέρασα σπρώχνοντας κάποιους και παραμερίζοντας άλλους και έτσι κατάφερα να φτάσω μέχρι την είσοδο του ναού. Αντίκρυσα μια εικόνα φτωχή, μελαγχολική και πρωτόγνωρη. Μέσα στο ναό βρίσκονταν γύρω στα τριάντα άτομα, μαζί με τον παπά. Το εκκλησάκι, άλλωστε, δεν χωράει παραπάνω κόσμο.
Τη στιγμή που μπήκα ψέλναν τα εγκώμια, τη «ζωή εν τάφω», όπως συνηθίζεται να λέμε. Τότε ήταν που με νοσταλγία αναπόλησα τα νιάτα μου, όταν, αμούστακος ακόμη, βρισκόμουν κι εγώ στο ψαλτήρι και μαζί σχεδόν όλοι οι συνομήλικοί μου, μαζί με τους οποίους συγκροτούσαμε μια μεγάλη και ευχάριστη χορωδία. Απέναντι μου βρισκόταν ο αξέχαστος Πάκης Λαζαράκης, μαζί με όλους τους καλλίφωνους μεγάλους. Το αναφέρω για τους νέους μιας και οι παλιοί, σίγουρα, θα θυμούνται.
Η ανάμνηση που μου ήρθε στο μυαλό δεν είχε καμία σχέση με την εικόνα που αντίκρυσα. Μέσα σε αυτό το μικρό χώρο βρίσκονταν δύο μανουάλια με λαμπάδες ως «το μπόι μου» και κεριά κάργα. Έβγαλα τη φωτογραφική μου μηχανή και αποθανάτισα τις στιγμές που σας παρουσιάζω.
Είχα από καιρό προειδοποιήσει όλους όσους εμπλέκονται στα εκκλησιαστικά και όχι μόνο, ότι οι λαμπτήρες πυρακτώσεως, οι λαμπάδες, τα κεριά και τα λιβάνια δημιουργούν ανεπανόρθωτες βλάβες στις αγιογραφίες του μνημείου των Αγίων Αναργύρων. Αυτό το εκκλησάκι αποτελεί ένα «διαμάντι» για την Ορεινή Ηλεία ενώ είναι στενά συνδεδεμένο και με την ιστορία του Αντρωνίου. Αποτελεί μία αρχαιότητα, που στέκει εκεί 1500 και ποιος ξέρει πόσα χρόνια πριν ακόμη.
Διαμαρτύρομαι, χρόνια τώρα, γκρινιάζω, καταγγέλλω, δημοσιεύω και στέλνω έγγραφα παντού, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ακόμη και οι δικοί μου άνθρωποι μου λένε: « Έλα μωρέ μη σκας», «πως την έχεις δει», «κάτσε στα αυγά σου», «θα βρεις το μπελά σου», «τι σε νοιάζει εσένα», «εσύ θα βγάλεις το φίδι από την τρύπα».
Μη «βαράτε» όλοι μαζί ρε παιδιά. Ας τα σώσουμε και ας πάω και φυλακή. Δεν γίνεται, δεν ταιριάζει, απαντάω, να μαζεύω και να χαϊδεύω με τρυφερότητα (και το εννοώ) τα σαμάρια, τα αλέτρια και τα πέταλα που βρίσκω, αντικείμενα τριάντα και πενήντα χρόνων και να αδιαφορώ για την καταστροφή μνημείων που είναι χιλιάδων ετών.
Το Μεγάλο Σάββατο, λοιπόν, όταν βάρεσε η καμπάνα και ήρθε η ώρα της Ανάστασης δεν φανταζόμουν ότι θα μας «σταβλίσουν» σαν αρνιά στη «στρούγκα» του νεκροταφείου.
Σε όλη τη χώρα σχεδόν η Ανάσταση γίνεται έξω. Διαμαρτύρομαι εδώ και πολλά χρόνια, από την εποχή του παπά Κοσμά. Από τότε που μέσα στην εκκλησιά η ατμόσφαιρα ήταν αφόρητα αποπνιχτική, από τα βαρελότα και τις κροτίδες που έπεφταν σωρό. Δεν τα κατάφερα, όμως, ούτε εγώ ούτε και οι άλλοι υποστηρικτές των θέσεων αυτών.
Άρχισε, λοιπόν, στο νεκροταφείο να μαζεύεται ο κόσμος για την Ανάσταση. Όλοι εμείς, φορώντας τα καλά μας, τα παιδιά με τις λαμπάδες στα χέρια τους και οι γυναίκες με τα τακούνια μπηγμένα στα χώματα, βρισκόμασταν γύρω από τους τάφους. Ένας ηλικιωμένος, που ακούμπαγε σε ένα τάφο, μόλις έσβησαν τα φώτα για το «δεύτε λάβετε φως», βρέθηκε ανάσκελα στο χώμα, μαζί με το μαρμάρινο σταυρό. Τα βαρελότα έπεφταν πάνω στους τάφους, νομίζοντας ότι τώρα θα γίνει η «Δευτέρα Παρουσία» και θα αρχίσουν να βγαίνουν οι πεθαμένοι. Ο λιγοστός κόσμος που ήρθε, διαλύθηκε πολύ πριν πει ο παπάς το «Χριστός Ανέστη». Δεν είχα ξαναζήσει κάτι παρόμοιο και θέλω να ξεχάσω αυτή τη μελαγχολική Ανάσταση.
2010-04-01 23:50:47
...
γραμμένο απο Peloponnisia erevnitria , Απρίλιος 02, 2010