Featured Articles

ΗΛΕΙΑΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΗΛΕΙΑΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ 21 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1821

Κυκλοφόρησε και φέτος ο 19ος τόμος της «ΗΛΕΙΑΚΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ – ΗΛΕΙΑΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ». Πρόκειται για μία πολυτελή έκδοση 544 σελίδων υπό την επιμέλεια του Λεωνίδα Κ. Καρνάρου που έχουν καταγραφεί σπάνια και πολύτιμα κείμενα τα οποία πλουτίζουν την ιστορία της Ηλείας.

Ο φετινός τόμος είναι αφιερωμένος στα 200 χρόνια από την έναρξη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα των Ελλήνων το 1821. Το αφιέρωμα περιέχει πάνω από 40 κείμενα ιστορικά, λαογραφικά και λογοτεχνίας, που καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος της περιόδου των τεσσάρων αιώνων της τουρκικής σκλαβιάς και της μεγαλειώδους εθνικής μας Επανάστασης του ’21. Παράλληλα έχουν φιλοξενηθεί και άλλα πολύτιμα κείμενα αρχαιολογικού, ιστορικού και λογοτεχνικού περιεχομένου που συμπληρώνουν και φωτίζουν και άλλες χρονικές περιόδους της τοπικής μας ιστορίας.

Είναι ένα θαυμάσιο και από την άποψη της τυπογραφικής επιμέλειας Ηλειακό Πανόραμα, του οποίου οι 73 συνεργάτες που είναι εξέχοντες κληρικοί, ιστορικοί, αρχαιολόγοι, φιλόλογοι, κοινωνιολόγοι, μελετητές, ποιητές και λογοτέχνες, γράφουν στις σελίδες του με γνώση, αγάπη και πρωτοτυπία κείμενα που αφορούν την Ηλεία μας.

Ο τόμος διατίθεται στο βιβλιοπωλείο "ΒΙΒΛΙΟΠΑΝΟΡΑΜΑ" του Γιώργου Δημητρόπουλου, στην Αμαλιάδα και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τα τηλέφωνα 2622021221 και 2622029638, στα mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. και Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. και στην ιστοσελίδα www.ebibliopanorama.gr ώστε να τους σταλεί με ταχυμεταφορά στο χώρο που θα επιλέξουν.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΗΛΕΙΑΣ

του Νικόλαου Διονυσίου Σκέντζη

Οι κτηνοτρόφοι της ορεινής Ηλείας αναφέρονται με διάφορες ονομασίες: τσοπάνης, βοσκός, σκουτέρης, ξωμάχος, ποιμένας κ.α. Σαν βάση είχαν το στανοτόπι (λημέρι), ο χώρος όπου υπήρχαν οι αναγκαίες εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων και των ζώων. Το καλύβι ήταν το κύριο κτίσμα που στέγαζε ανθρώπους και ζώα κατά την χειμερινή περίοδο. Το μαντρί ήταν ένας περιφραγμένος χώρος για τον αυλισμό και το τάισμα των ζώων. Γαλάρι (ξελώντσα) ήταν χώρος φτιαγμένος σε επικλινές σημείο για να στραγγίζουν τα νερά, για την διανυκτέρευση των ζώων.

Ο τσάρκος ήταν ένας μικρός χώρος για να φυλάσσονται τα νεογέννητα αρνοκάτσικα. Στις αρχές τις άνοιξης σε ανοιχτό χώρο έφτιαχναν την στρούγκα για το άρμεγμα, με κλαδιά (γκορτσιές) γύρω-γύρω και τοποθετούσαν στην έξοδο δύο μεγάλα λιθάρια τα ονομαζόμενα στρουγκολίθια στα οποία κάθονταν οι δύο που άρμεγαν, ενώ ένας τρίτος (στρουγκολάτης) προωθούσε τα ζώα προς την έξοδο. Ταυτόχρονα κοντά έφτιαχναν την παγανιά, αρκετά μεγάλος χώρος και περιφραγμένος, για γιομάτισμα το μεσημέρι και προφύλαξη το βράδυ.

Το Α/Π Χειμάρρα έσυρε στον υγρό τάφο και έναν Αντρωναίο

Γράφει ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Η βύθιση του ατμόπλοιου «Χειμάρρα», στις 19 Ιανουαρίου 1947 στον Νότιο Ευβοϊκό, είναι το πιο πολύνεκρο ναυτικό δυστύχημα στη χώρα μας. Έμεινε στην ιστορία ως «Ο Τιτανικός της Ελληνικής Ακτοπλοΐας» .

Το επιβατηγό ατμόπλοιο «Χειμάρρα», απέπλευσε στις 8:30 το πρωί της 18ης Ιανουαρίου 1947, από τη Θεσσαλονίκη για τον Πειραιά, με 544 επιβάτες και 86 άνδρες πλήρωμα.

Στα μέσα του χειμώνα πριν 74 χρόνια της 19ης Ιανουαρίου του 47, το «Χειμάρρα» πήρε μαζί του στον παγωμένο βυθό και τον συμπατριώτη μας Γεώργιο Συλάιδο (1914-1947), πρωτότοκο γιό του Ιωάννη Συλάιδου (1880) (Κορμπακόγιαννη).

ΤΟ ΠΕΤΑΛΩΜΑ

Άρθρο του Ηλία Τουτούνη συγγραφέα – λαογράφου

Η εργασία του πεταλωτή αφορούσε τη διαδικασία τοποθέτησης ή αντικατάστασης πετάλων στις οπλές των αλόγων, ώστε να μην φθείρονται τα πέλματα και πονούν τα ζώα. Το πετάλωμα γίνονταν κάθε τρεις ή έξι μήνες.

Την διαδικασία του πεταλώματος, την πραγματοποιούσε ο πεταλωτής ή αλμπάνης, λέξη προερχόμενη από την τουρκική λέξη nalbant, αλμπάνης = πεταλωτής ή καλιγωτής, και αυτή προερχόμενη από το λατινικό calliga, το μεσαιωνικό καλίγιον που σημαίνει υπόδημα, όπου τα καλίκια ήσαν ξύλινα πέδιλα, ιδίως γυναικεία.

Ο πεταλωτής έδενε το άλογο από το καπίστρι κοντά σ’ ένα χαλκά, που ήταν στερεωμένος στον τοίχο ή το έδενε από κάποιο στύλο (παλούκι). Μετά έπιανε ένα – ένα τα πόδια του αλόγου και τα σήκωνε προς τα πίσω, σχηματίζοντας ορθή γωνία σε σχήμα «Γ». Στη συνέχεια έπιανε την οπλή (χοντρό και σκληρό νύχι που περιβάλλει το μοναδικό δάκτυλο) του αλόγου σε κάθε πόδι και με την βοήθεια της τανάλιας αφαιρούσε (ξεκαλίγωνε – ξεπετάλωνε) τα παλιά αλογόκαρφα (πεταλόκαρφα) και το παλιό πέταλο.

Ανασκόπηση τίτλων της σελίδας antroni gr 2020

Βίντεο του Κώστα Ζήρου (εγγονού του αείμνηστου μπάρμπα Πλίθα).

Απρόσμενη αναδρομή στον αείμνηστο Διονύση Αβράμη από την Μπαρμπότα

του Κώστα Παπαντωνόπουλου

Λέγανε οι παλαιοί ότι οι άνθρωποι πεθαίνουν όταν τους ξεχνούν για αυτό και οι ευχές ανέκαθεν ήταν, «να ζήσεις να τον θυμάσαι» και όχι αυτό το ανούσιο, «καλό παράδεισο» που ακούγεται τελευταία και εμείς δεν λησμονάμε τον αείμνηστο συμμαθητή μας Διονύση, εξάλλου μας τον θυμίζουν τόσα πολλά που ζήσαμε και η προχθεσινή γιορτή του που εκείνη την ημέρα μας ήταν αδύνατο να γράψουμε, είχαμε και ‘μεις τους λόγους μας.

Το περσινό καλοκαιράκι του 2019 που είμασταν στο χωριό μας περίμενε μια έκπληξη σχετικά με τον Διονύση. 

Μας κάλεσε ο Τίτος από το Καλλιμάνι, που μόλις έμαθε ότι πετάχτηκε το υλικό συναδέλφου του καθηγητή και δη συγχωριανού, ζήτησε να περισυλλεχθεί από το ρέμα, για να το δώσει στην αφεντιά μας γνωρίζοντας ότι πάει σε καλά χέρια.

Διαλέξαμε να σας δείξουμε εδώ δύο από τις εκθέσεις του Διονύση από την Στ’ τάξη του σχολικού έτους 1971-72 του γυμνασίου Αρρένων Πύργου που φοιτούσε. Στην μια έκθεση για να είναι ευανάγνωστο το χειρόγραφο φροντίσαμε να το έχετε δακτυλογραφημένο. Ακόμη σας δείχνουμε μία σελίδα από το πρόχειρό του που εδώ φαίνεται η ιδιαίτερη κλίση που είχε  στα μαθηματικά και την φυσική όπου και διέπρεψε στο πανεπιστήμιο.

Ο Διονύσης έφυγε από την ζωή στις 27 Φλεβάρη του 1985 από ατύχημα στην ηλικία των 31 του χρόνων: Εδώ