Η λαϊκή μούσα δεν υπάκουσε στις υπαγορεύσεις αυτών που πρόδωσαν και ηθελημένα αγνόησαν τον ήρωα Γιώργη Γιαννιά και τα παλικάρια του.
Οι ιστορικοί μας, πλην μερικών εξαιρέσεων, λησμόνησαν το νεαρό οπλαρχηγό. Από την άλλη, όσοι τον ανέφεραν περιορίστηκαν σε ελάχιστα σημεία. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο κοντοχωριανός μας, ο Νίκος Β. Αναστόπουλος, με το βιβλίο του «Η Δίβρη της Ηλείας στο διάβα των αιώνων». Ο κ. Αναστόπουλος, στη σελίδα 96, αφιερώνει λίγες γραμμές, καθώς αναφέρεται στα τέσσερα πιθανά σημεία που μπορεί να έγινε η μάχη (Τσάχλη, Πολίτζα, Ωλονού Κερτίζας, Κατσαραίικα, Κεφαλόβρυσο Κατσαρού). Δυστυχώς, δεν φαίνεται να επιχειρείται κάποια σοβαρή προσέγγιση του γεγονότος, αν σκεφτεί κανείς πως ο συγγραφέας δεν περιγράφει ούτε καν την τελική έκβαση της μάχης. Μάλιστα, τα δύο σημεία αποτελούν μία μόνο περιοχή.
Επίσης, ένα έγγραφο που παραθέτει για το Γεώργιο Οικονομόπουλο από τη Δίβρη, αναφέρει ότι σκοτώθηκε με το Γιαννιά. Όμως, το πιστοποιητικό που παραχωρήθηκε στην οικογένειά του, υπογεγραμμένο από το Γεώργιο Λεχουρίτη και από το Δημήτριο Καραμέρο, αναφέρει ότι πολέμησε και στις μετέπειτα μάχες που ακολούθησαν, όπως στο Πούσι στην Πάτρα και την Αθήνα. Η μάχη στου Κατσαρού προηγήθηκε όλων των μαχών, άρα το έγγραφο πιθανόν να είναι πλαστό, από αυτά που χορηγούσε ο Σισίνης με το τσουβάλι.
Παραθέτω το αντίγραφο της Αίτησης και του Πιστοποιητικού.
Αρ. 1180
Εν Δίβρη τη 4 9/βρίου 1846
Προς την επί των θυσιών και αγώνων Σ. Εξεταστικήν Επιτροπήν
«Γυνή χήρα της οποίας ο σύζυγος μαχόμενος υπέρ πατρίδος έπεσεν εις τον κατά την Τζάχλην πόλεμον, γυνή δυστυχής μη λαβούσα και μη έχουσα ουδένα πόρον ζωής, παρουσιάζεται δια της παρούσης προς την Σεβαστήν ταύτην Επιτροπήν την οποίαν δακρυρρόως επικαλείται όπως λάβη υπ' όψιν τας μεγάλας εκδουλεύσεις και θυσίας του συζύγου μου και ανταμείψη αυτάς διότι υποφέρω μεγάλην δυστυχίαν και δια την ανακούφισιν της οποίας δεν αναφέρθην εις ουδεμίαν των προλαβουσών Επιτροπών».
Ευπειθεστάτη
Ελένη Ι. Οικονομοπούλου
Δια Ν. Ξουρή
Αρ. 11810
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΝ
Πιστοποιούμεν οι υποφαινόμενοι, επί τη οριζομένη από τον Ποινικόν Νόμον ποινή και επί τη υποχρεώσει της ανηκούσης αποζημιώσεως, ότι ο εκ της κωμοπόλεως Δίβρης Γεώργιος Οικονομόπουλος, μόλις ήρχισεν ο Ιερός υπέρ πατρίδος αγών, έλαβε τα όπλα του εις χείρας έχων υπό την οδηγίαν του στρατιώτας με τους οποίους παρευρέθη εις διαφόρους μάχας εν οις του Λάλα, εις Πάτρας, εις Αθήνας και της Κερτίζας και εφονεύθη υπό των εχθρών, μάλιστα εις αυτήν την μαχών έπεσεν και όστις αφήσας χήραν άπορον, ήτις νυχθημερόν μη έχουσα ουδένα πόρον ζωής υποφέρει και στερείται του ημερεσίου άρτου και της οποίας κατ' αίτησιν δίδεται το παρόν εις χείρας της, ίνα της χρησιμεύση όπου δει».
Εν Λεχούρι την 12 8/βρίου 1846
Γεώργιος Λεχουρίτης
Δημήτριος Καραμέρος
Επικυρούται η γνησιότης των ανωτέρω υπογραφών του Γ. Λεχουρίτη και του Δ. Καραμέρου.
(Αναστόπουλος Νίκος, «Η Δίβρη Ηλείας στο Διάβα των Αιώνων», έκδοση της βιβλιοθήκης του πνευματικού κέντρου της πανελλήνιας εκπολιτιστικής ένωσης Λαμπειέων-Διβριωτών Ηλείας, σελ. 195, Αθήνα 1994).
Μνεία, επίσης, κάνει ο συγγραφέας, στον κατάλογο αγωνιστών από τη Δίβρη, στη σελίδα 125 με αύξων αριθμό 36: «Ο Χαράλαμπος Πολυχρονόπουλος εφονεύθει στη μάχη της Τσάχλης – Kατσαρού και με αριθ. 37: Ο Γεώργιος Οικονομόπουλος εφονεύθει στη μάχη της Τσάχλης – Kατσαρού».
Σχετικά με τον θάνατο του Γεωργίου Οικονομόπουλου, ο αείμνηστος στρατηγός Σπυρίδων Λιούρδης παρεχώρησε ευγενώς στοιχεία της οικογενειακής του παραδόσης προερχόμενα από τον Στρατηγό Λεωνίδα Σαγιά. Σύμφωνα με αυτά:
«Ο Γεώργιος Οικονομόπουλος και ο Γιαννιάς αμφότεροι οπλαρχηγοί μεγάλου αναστήματος και φημισμένοι δια την ανδρείαν των συμμετέσχον εις την μάχην κατά τα Τσίπιανα μετά των Τουρκαλβανών του Λάλα. Σε αυτήν δε εφονεύθησαν και οι δύο. Αι κεφαλαί των εκόπησαν υπό των παλικαριών των και εκρύβησαν εντός βράχου (διότι εθεωρείτο ως ατιμωτικόν το επικρατούν έθιμον, καθ' ο οι αντίπαλοι απέκοπτον τας κεφαλάς των αρχηγών και τας περιέφερον επί κοντού χλευάζοντας αυτούς). Ακολούθως αι τέσσαρες αδελφαί και θυγατέραι του Οικονομοπούλου μαζί με την μητέρα τους και την αδελφήν του Δημ. Παπαπιέρου επήγαν και παρέλαβαν τα πτώματα και τις κεφαλές των δύο οπλαρχηγών και τις ενταφίασαν».
Ο αρχειακός ερευνητής και ιστορικός Νικόλαος Γ. Παπανικολάου (ή Ακρώρειος, όπως ο ίδιος ήθελε να αποκαλείται) μας εμπιστεύθηκε ολόκληρο το αρχείο του, το οποίο αυτή τη στιγμή είναι στα χέρια μου και περιλαμβάνει ιστορικό αρχειακό υλικό και έγραφα αρχιτεκτονικών μελών που παραδόθηκαν στη Ζ' ΕΚΠΑ Ολυμπίας, φωτογραφίες, δημοσιεύσεις και κάποια ευρήματα από την περιοχή των Τσιπιάνων, που, όπως αναφέρει ο ίδιος, πιθανότατα να εμφανίσθηκαν κατά την πρώτη περίοδο του καινοζωικού αιώνα.
Από μία γρήγορη ματιά, δεν φαίνεται να έχει καμία γραπτή αναφορά στο Γιώργη Γιαννιά. Εκτός, βέβαια, αν είχε δημοσιεύσει στο παρελθόν κάποια ανάλογη εργασία, άγνωστη προς εμέ. Αν κάποιος γνωρίζει περισσότερα όπως ο φίλος και συντοπίτης μου εδώ: http://androni.blogspot.com/2011/05/1821-22-2011.html
Ίσως όμως κατ' ιδίαν να είχε πραγματοποιήσει διάφορες προφορικές αναφορές, σχετικά με το που έγινε η μάχη. Ο κ. Κλεάνθης Παπαδόπουλος, πρώην δήμαρχος Λασιώνος, ισχυρίζεται ότι έχασε τις εκλογές του 1998 από τον Ν. Παπανικολάου, διότι παρέστη, όπως λέει, στην τελετή εγκαινίων του μνημείου του Γεωργίου Γιαννιά που ανήγειρε ο ευαισθητοποιημένος και πλήρως ενημερωμένος «Σύλλογος Τριταιϊτών Πάτρας» στον οικισμό Σπαρτουλιά.
Για μένα, όμως, πρωτεύουσα σημασία έχουν τα γεγονότα και τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν ρόλο και όχι τα σημεία στα οποία διεξήχθησαν οι μάχες. Αν κάποιοι επιθυμούν να κατασκευάσουν μνημεία και στα άλλα δύο ή πέντε σημεία που δώθηκαν αγώνες, εγώ δεσμεύομαι να τα τιμήσω το ίδιο. Το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που έδρασε ιδίως στην Πελοπόννησο, τον τιμούν δίνοντας το όνομά του σε δρόμους, πλατείες και συλλόγους, ενώ αναγείρουν παντού προτομές του και πραγματοποιούν εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, όπου υπάρχουν Έλληνες.
Έχουν αναρωτηθεί άραγε οι εκάστοτε αργο-σχολιαστές, ποιός ευθύνεται για το θάνατο του Χαράλαμπου Βιλαέτη, του Γιώργη Γιαννιά, του Γιωργάκη Κρασάκη, του καπετάν Λάμπρου από του Καρδιακαύτι, του καπετάν Γιάννη και του καπετάν Βέρρα από το Βαρθολομιό; Επίσης, γνωρίζουν ποιοί πήραν Αριστεία και ποιοι πολέμησαν και έδωσαν τη ζωή τους; Δυστυχώς, είναι αυτοί που ποτέ δεν αναφέρθηκαν στα επίσημα χαρτιά του κράτους. Μήπως ήταν και ο Γιαννιάς το μαύρο πρόβατο των Σισίνηδων και των βολεμένων;
Ένα έγγραφο της 30 Οκτωβρίου 1823 που καταγγέλλει τις βιαιότητες του Γεωργίου Σισίνη. Υπογράφουν οι επαρχιώτες της Γαστούνης.
«Αναφερόμεθα δια της παρούσης μας ταπεινώς οι υπογεγραμμένοι προς την εκλαμπρότητά σας. Ημείς απ' αρχής του ιερού τούτου αγώνος γνωρίσαντες καλώς το προς την πατρίδα χρέος μας, εστάθημεν με άκρον ζήλον και ενθουσιασμόν και ετρέξαμεν εναντίον του εχθρού με πολλούς στρατιώτας των χωρίων μας με έξοδα εδικά μας. Αντεπαρατάχθημεν εις πόλεμον προκρίνοντας να θυσιάσομεν και την ιδίαν την ζωή μας δια την διαυθέντευσιν της πατρίδος, καθώς είναι γνωστόν και μαρτυρημένον από πολλούς. Αφού εσυστήθη η διοίκησις, εστάθημεν υπήκοοι εις τας σεβαστάς διαταγάς της, ετρέξαμεν εις την Ρούμελην εναντίον των εχθρών. Δεν ελείψαμεν ποτέ από το χρέος όπου ανήκει εις κάθε ειλικρινή πατριώτην, κατεξωδεύθημεν υπέρ την δύναμίν μας, παρακινούμενοι από μόνον ειλικρινήν πατριωτισμόν προς το κοινό όφελος. Ερχάμενος ο απεσταλμένος έπαρχος παρά της διοικήσεως εις την επαρχίαν μας, εφάνημεν εις αυτόν ευπειθείς, τον εβοηθήσαμεν κάθ' όλα, θέλοντες μια κοινήν ευταξίαν εις την επαρχίαν μας, καθότι γνωρίζομεν, χωρίς διοίκησιν κανένα πράγμα δεν λαμβάνει καλόν τέλος. Τώρα δε εσχάτως, βλέποντες με πόνον της ψυχής μας μιαν αδιαφορίαν της επαρχίας μας κατά του εχθρού και καθ' ημέραν τους εχθρούς να καταπατούν την επαρχίαν μας και να κατασκλαβώνουν τους αδερφούς μας χριστιανούς και να τους κατασφάττουν απεφασίσαμεν να εκστρατεύσομεν με αρκετούς στρατιώτας. Επιάσαμεν τις αναγκαίας θέσεις δια να προφυλάξωμεν την επαρχίαν μας και να αντιπαραταχθώμεν κατά των εχθρών, αν ήθελε τολμήσουν και άλλην φορά εναντίον του τόπου μας. Εις τούτο παρεκινήθημεν, καθώς και έξ' αρχής, όχι από άλλο ειμή από καθαρόν πατριωτισμόν αφήσαμεν οπίσω εις την επαρχίαν μας τον καπ. Γεωργάκην Κρασάκη, δια να μας προμηθεύη και να μας στέλνη τον αναγκαίον ζαερέ εις το στράτευμα.
Ο κύριος Γεώργιος Σισίνης, από τι παρακινούμενος (αυτό το αφίνωμεν εις την κρίσιν της σεβαστής διοικήσεως), στέλνει τους Καραμεραίους ανθρώπους, γνωστούς εις όλους δια την κακίαν τους εις το χωρίον Μπουχιώτης και θανατώνουν αιφνιδίως αυτόν τον μακαρίτην, μαζεύουν τους κατοίκους του κάμπου, άλλους με βία και άλλους με ταξίματα, και κατατρέχουν τα χωρία της Κάπελης, φωνάζοντες ότι έχουν διαταγήν της διοικήσεως εις τούτο. Κατασπάραξαν το πράγμα όλον του Κρασάκη και δια να φανερώσουν το πράγμα του έκαψαν την μητέρα του με λάδι, εκρέμασαν τον παπά του χωρίου του, επίασαν τον Παναγιωτάκην Βελανιδιώτην, τον κρέμασαν, του έκαυσαν τα τρία σπίτγια του, κατηφάνησαν όλα τα χωρία, κατάρπασαν το πράγμα τους, καθώς του παπά- Στάθη από Τατάραλη του επήραν όλον το πράγμα του, έτι και μετρητά είκοσι δύο πουγγία, ομοίως και του παπά- Λαγανιώτη κατάρπασαν το πράγμα του.
Αφίνομεν πόσα άλλα κακά επροξένησαν εις την επαρχίαν μας, τα οποία δεν ήθελε τα κάμουν ούτε οι άγριοι Αφρικανοί. Είναι γνωστόν έτι και ο θάνατος του Λάμπρου από του Καρδιακάυτη οπού δια συνεργείας του κυρίου Γεωργίου Σισίνη ηκουλούθησεν ομοίως και του καπετάν Ιωάννη από Βαρθαλαμιό. Αφίνομεν και των άλλων πατριωτών τον θάνατον. Αυτά ας τα στοχασθή η Σεβαστή Διοίκησις και ας κρίνη τα καλά έργα του κυρίου Σισίνη, όστις δε αποβλέπει εις άλλο ειμί να γενή ένας τεράστιος τύραννος. Ημείς, ευρισκόμενοι εις την πολιορκίαν Πατρών δια την προφύλαξην της επαρχίας μας, μανθάνοντας αιφνιδίως τον θάνατον του Κρασάκη, τα ειρημένα κακά εις τα χωρία μας, ελύσαμεν την πολιορκίαν και ήλθομεν να ιδούμεν ποία είναι τα αίτια αυτών των βαρβαρικών αταξιών και να διαυθεντεύσωμεν τον τόπον μας από κάθε κακόν εναντίον. Ακούομεν από τους εναντίους ότι όλοι αυτοί οι κατατρεγμοί εις τα χωρία μας είναι με διαταγήν της Διοικήσεως. Ημείς ετραβήχθημεν εις τα χωρία μας, δια να μην ανάψωμεν μεγαλύτερα κακά, ακούγοντες ότι είναι διαταγή της Διοικήσεως να κατατρεχθώμεν, και απεφασίσαμεν να κριθώμεν εις την Διοίκησην και, αν είμεθα πταίσται, να παιδευθώμεν, ειδεμή να παιδευθούν οι ενάντιοι, κατά το δίκαιον, και να διαμαρτηθούν οι αδικημένοι. Αυτά τα αναφέρομεν εις την εκλαμπρότηταν σας και σας παρακαλούμεν να τα φανερώσετε όπου ανήκει, επειδή απορούμεν μεγάλως δια ποίαν αιτίαν να κατατρεχώμεθα ημείς όπου απ' αρχής εθυσιάσαμεν την ζωή μας, την κατάστασίν μας και όλα μας δια την πατρίδα και να θριαμβεύουν άλλοι οι οποίοι κοίταζαν μόνον τα νιτερέσα τους. Παρακαλούμεν την Σεβαστήν Διοίκησιν να λάβη τα μέτρα δια την επαρχίαν μας, να στοχασθή ότι εβρισκόμεθα εις μεγάλον κίνδυνον, επειδή και οι εχθροί πλησίον μας. Παρακαλούμε να βάλη μίαν ευταξίαν εις τα άρματα της επαρχίας μας, καθώς είναι και εις πολλάς άλλας, δια να την διαυθεντεύσωμεν από τους εχθρούς. Εις το εναντίον δε, όπου ποτέ δεν ελπίζομεν, να μην λάβη πρόνοιαν η Διοίκησις, θέλουν ακολουθήσει μεγάλες σύγχησις και αγιάτρευτα κακά, διότι ο εχθρός θέλει εύρει καιρό να καταφανίση την επαρχίαν και ο λαός θα κατατρώγεται, με το παραβλέπωνται τα δίκαια του. Είμεθα εις χρηστάς ελπίδας ότι η Διοίκησις θέλει λάβει μεγάλην προμήθειαν δια ταύτην την επαρχίαν και άμποτε να ιδούμεν και το καλόν τέλος.
Μένωμεν με όλον το σέβας».
Οι επαρχιώται Γαστούνης και Καπεταναίοι
Στάθης Ταταραλιώτης, Αναγνώστης Παλιοπολίτης, Θεοχάρης, Φώτης Λουκαβιτζιώτης, Αποστολάκος Λουκαβιτζιώτης, Βασίλης Μαυροειδής, Νικολάκης Αντρονιώτης, Γιώργος από Χαλαμπρέζα, Νικολός από Σινούζι, Φίλιππος Καλοπηδιώτης, Δημήτρης Λίβανος, Σπήλιος Κουμανιώτης, Ζώης Λαγανιώτης, Δημήτρης Κατζαλιάρης, Κυριακούλης Κουμανιώτης, Συλάϊδος Τζαούσης Κουμανιώτης, Θανάσης Καρκούλας Κουμανιώτης, Αγγελής Γιαρμενίτης, Γεραναστάσης από Κάλφα, Γιάννης Πανουτζόπουλος, Ρόδης Καρατζάς από Ντζίπιανα, Θεόδωρος από Πέτα, Νάνος Κουμανιώτης, Θανάσης Διβριώτης, Πάνος Αντρονιώτης, Κώστας Κουμανιώτης, Αντρίκος Παλάσκας, Κωνσταντής, Νικολός, Χριστόδουλος ούλα τ' αδέλφια, Κωστάκης Κρασάκης, Κυργιάκος Πόπολης, Δημητράκης Πόπας, Κώστας Πουρτανίτης, Γιώργος Δερβινιώτης, Παλ. Κάμος, Τζιαουσάκης Κανέλης, Αδάμης Λαγός, Παναγιώτης Βελανιδιώτης, και ένας από Αγραπιδοχώρι, Αναστάσης Χατζιώτης, Νικολός Πουλούπασης, Γερο – Νικολός από Τελεπελή.
Και άλλα σχόλια για τον οπλαρχηγό Γιώργη Γιαννιά εδώ...