Ένα έγγραφο του 1816 αποκαλύπτει την ζωοκλοπή κατά την β' τουρκοκρατία στην επαρχία (καζά) της Γαστούνης Ηλείας.
Οι ειδήσεις που αναφέρονται σ' αυτό το έγγραφο αποκαλύπτεται το μέγεθος της ζωοκλοπής που άκμαζε εκείνη την εποχή και λύμαινε ολόκληρη την επαρχία. Οι ζωοκλέφτες μετά την κλοπή χρησιμοποιούσαν τους αλογοσούρτες δια να διακινούν τα κλεμμένα ζώα προς διάφορες κατευθύνσεις. Το τόλμημα να κλέβουν ακόμη και Τούρκους αλλά επίσης να συναλλάσσονται με Τούρκους κλέφτες αλλά και αλογοσούρτες, από το περιβόητο Λάλα. Επίσης ανακαλύπτουμε και την άψογη συνεργασία των τουρκικών αρχών με τους κυβερνήτες των Ιονίων νήσων.
Προς: Τω Ευγενεστάτω και αγαπητώ μας φίλω σιγνηόρ Κουμαντάντε της Μεγάλης Βρετανίας
Υγιαίνειν. Εις Ζάκυνθον.
Την ευγένειά σου, κατά πολλά φίλε μας ηγαπημένε σιγνιόρ κουμαντάτε, φιλικώς και ακριβώς σας χαιρετούμεν, ερωτούμεν δια το χατήρι σας. Μετά τους άνωθέν μοι ακριβούς χαιρετισμούς και ερώτησιν της καλής σας υγείας, σας φανερώνομεν ότι εις τας 28 του προαπελθόντος Ιουνίου, ήλθεν εδώ κάποιος ονομαζόμενος Πανούτζος Κληδιότης, ο οποίος είναι υπαντρεμένος αυτού εις Ζάκυνθον και ερχάμενος επήγεν εις του Λάλα και ηύρεν κάποιον ονομαζόμενον Μούστο Νικοβερίνον, λαλιότην τούρκον, και αυτός ο Μούστος Νικοβερίνος είχεν κλεμένο μίαν φοράδαν τοριά, ήγουν κόκκινη, και ένα μουλάρι αρσενικόν μαύρο, τα οποία τα επαράδωσεν του άνωθεν Πανούτζου Κληδιότη και τα επήρεν και τα ημπαρκάρισεν εις τον Άγιον Σίδερον* και τα ήφερεν αυτού εις την Ζάκυνθον. Λοιπόν, φίλε μου, ήλθεν ο νοικοκύρης όπου τα είχεν προς ημάς, ονομαζόμενος Ισμαήλ Λαλιότης και επρόσπεσεν μετά κλαυθμού και οδυρμού δια να κάμωμεν τρόπον να του εβγάλωμεν το πράγμα του, ότι είναι αμαρτία να το χάση και δια τούτο σας παρακαλώ, βλέποντας το παρόν μου και πληροφορώντας να στείλετε να τον εύρετε και με κάθε τρόπον να πασχίσετε να τα εβγάλετε το άνω μουλάρι και φοράδαν και να τα παραδώσετε του επιφέρον το παρόν μας, ονόματι Φώτη σερβιτόρος του Ιμπραήμ Αγά Λελέ, ο οποίος θέλει σας παραστήσει και δια στόματος δι' όλην την υπόθεσιν, οπού δια μαρτύρων εμάθαμεν, και μάλιστα από αυτού Ζακύνθιοι μαρτυρούν, Τάσος και Παναγιωτάκης, οπού είναι εις τους φλαμπουραίους** και ξεχωριστά από ετούτα τα μέρη αρκετοί άνθρωποι μαρτυρούν και βεβαιώνουν, ότι ο άνωθεν Πανούτζος τα επήρεν και μάλιστα το μουλάρι το επώλησεν εις την Κεφαληνία. Όθεν προσπαθήσετε παρακαλώ, περί τούτου φίλοι μου, οπού να ευρεθούν να μην ζημιωθή ο φτωχός, είναι κρίμα. Ταύτα και μένω την απόφασίν σας.
1816 Νοεμβρίου 12 Γαστούνη.
Φίλος σας αγαπητός: Ισμαήλ Αγάς βοηβόδας Γαστούνης.
Σημειώσεις:
* Άγιος Σίδερος = Λιμάνι κοντά στην Κορώνη (συνοικισμός του Χαροκοπιού).
** Οικογένεια ευγενών Ζακύνθου.