Συλλογή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Πριν ετοιμάσω αυτή την εργασία μου, κάθισα και σκέφθηκα ότι μπορεί να στεναχωρήσω αρκετούς συμπολίτες μας και όχι μόνο αλλά μια ολόκληρη φυλή που βρίσκεται διάσπαρτη σε όλη την Ελλάδα. Το άρθρο έχει καθαρά λαογραφικό χαρακτήρα και δεν το αναρτώ για ρατσιστικούς λόγους. Για αυτό θέλω να με συγχωρέσετε όσοι νομίζετε ότι θίγεστε.
Σύμφωνα με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό, «γύφτος» είναι ο σιδηρουργός, καθώς πολλοί τσιγγάνοι ακολουθούσαν αυτό το επάγγελμα, ενώ μεταφορικά έχει την σημασία του μελαψού, του βρομιάρη, του μικροπρεπούς και του τσιγγούνη. Άλλωστε η ίδια η τελευταία λέξη, «τσιγγούνης», δηλαδή φιλάργυρος, παράγεται από το τουρκικό «cingane», που είναι ο τσιγγάνος.
Τώρα, το γύφτος κατά την γνώμη μου παράγεται από το Αιγύπτιος – από την ίδια ρίζα προέρχεται και η αγγλική λέξη gypsy, από το Egyptian, τον κάτοικο της Αιγύπτου.
Σήμερα, η λέξη «γύφτος» θεωρείται υποτιμητική, διότι είναι συνυφασμένη με την ακαταστασία, τις άνομες πράξεις, το χρώμα του δέρματος και του ρατσισμού.
Όμως περί τον 15ο αιώνα που οι τσιγγάνοι από την Ινδία, άρχισαν να μετακινούνται μαζικά προς τη Δύση, μια μεγάλη μερίδα επέλεξε την Πελοπόννησο. Λόγω του μελαψού δέρματος και των σκούρων χαρακτηριστικών τους, στον ελλαδικό χώρο επικράτησε η εσφαλμένη αντίληψη ότι είχαν έρθει από την Αίγυπτο. Ωστόσο, η ονομασία Αιγύπτιοι, στην Ελλάδα είχε ήδη επικρατήσει. Σε επίσημα ελληνικά κείμενα της περιόδου, αναφέρονταν κανονικά ως Αιγύπτιοι. Στην καθομιλουμένη, είχε προκύψει μία απλοποιημένη παραλλαγή της λέξης, Αίγυπτος όπου μεταλλάχθηκε σε γύπτος - γύφτος.
Ιστορικά τοπικά στοιχεία: