Καταγραφή, έρευνα, επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Για την φτωχολογιά το ψωμί αποτελούσε το βασικότερο είδος διατροφής. Έπρεπε να υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες σε κάθε οικογένεια για να γιομίζουν τα στομάχια τους, μιας και τα φαγητά ήσαν λιγοστά και δυσεύρετα. Τοιουτοτρόπως η φτώχεια είχε αποταθεί στο ψωμί. Η νοικοκυρά του κάθε σπιτιού, παρασκεύαζε από μόνη της το ψωμί το οποίο είχε μια επίπονη διαδικασία από το αλεύρι μέχρι να φθάσει στο έτοιμο ψωμί. Για να ζυμώσει το αλεύρι μια νοικοκυρά μέχρι να παρασκευάσει το ψωμί, χρειαζόταν μια ειδικά διαδικασία, που σήμερα στις περισσότερες νοικοκυρές είναι άγνωστη, ένεκα ότι σήμερα βρίσκουμε έτοιμο το ψωμί, από τους φούρνους, πρατήρια και μάρκετ.
Η νοικοκυρά που θα ανάπιανε προζύμι και θα ζύμωνε, προληπτικά έπρεπε να ήταν καθαρή, δηλαδή να είχε μπανιαριστεί, να μην έχει πάει με τον άνδρα της, να μην βρίσκεται σε περίοδο και να μην είναι γιορτή. Οι νοικοκυρές του κάθε σπιτιού, πάντοτε αντί για «μαγιά» είχανε προζύμι στο σπίτι από την προηγούμενη ζυμωσιά. Αν δεν είχαν αποτείνονταν σε κάποια γειτόνισσα και αν πάλι εκεί δεν εύρισκε η μόνη που είχε πάντοτε προζύμι ήταν η παπαδιά του χωριού. Αναφέρεται ότι την ημέρα της Γιορτής του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, οι νοικοκυρές έπαιρναν κλωνιά βασιλικού από την εκκλησία. Τον βασιλικό τον έβαζαν σε μια κανάτα με νερό και την άλλη αναπιάνανε προζύμι με νερό που είχε μέσα τον βασιλικό. Όταν έπηζε το αλεύρι με το νερό και γινότανε ζύμη τότε επάνω σ’ αυτό τοποθετούσαν τον βασιλικό που είχαν μέσα στο νερό και το σκεπάζανε. Αυτή η ζύμη γινόταν το προζύμι. Όταν ήθελαν οι νοικοκυρές να ζυμώσουν, από το βράδυ αναπιάνανε προζύμι με αλεύρι και νερό. Έπειτα το σκεπάζανε με ρούχα, ανάλογα με την εποχή σε μια άκρη του σκαφιδιού να παραμείνει ζεστό και να αρχίσει να φουσκώνει. Στην άλλη άκρη του σκαφιδιού, κοσκίνιζε με την κρησάρα το ανάλογο αλεύρι που θα χρειαζόταν για το ζύμωμα. Την άλλη μέρα το πρωί ξεσκέπαζε την σκάφη με το ζυμάρι και το αλεύρι και εξέταζε το αλεύρι. Αν είχε δημιουργήσει κάποια γούβα στην μέση ο σωρός του αλευριού, τότε λέγανε ότι κάποιος, από το σόι τους, θα πεθάνει.
Περισσότερα: ΤΟ ΖΥΜΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΨΗΣΙΜΟ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ Προσθήκη σχολίου
