ΣΟΥΡΤΑΡΙΑ - ΣΟΥΡΤΑΡΩΤΑ
Καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Η μετακίνηση των κοπαδιών, από τόπο σε τόπο, παλιά γινόταν δια μέσω των παραδοσιακών αγροτικών δρόμων και μονοπατιών. Ο τρόπος μετακίνησης κυρίως για τις μεγάλες αποστάσεις, από τα χειμαδιά προς τα βουνά και αντίθετα, επιτυγχανόταν με την ανάπτυξη του κοπαδιού σε φάλαγγα κατά ζώο, δηλαδή το ένα πίσω από το άλλο κατά σειρά. Αυτή την πομπή της μετακίνησης του κοπαδιού το ένα πίσω από το άλλο σε φάλαγγα κατά ζώο, την ονόμαζαν σουρταριά ή σουρταρωτά. Η ορολογία προέρχεται από την λέξη σύρει- σούρνει = σύρεται.
Κατά την μετακίνηση του κοπαδιού, μπροστά πάντα προηγούταν δυο- τρία τσοπανόσκυλα, αμέσως πίσω ένας τσοπάνης, πιο πίσω μπροστάρης από το κοπάδι ένα κεσέμι και πίσω ακολουθούσε το κοπάδι των προβάτων. Πάλι στο τέλος της σουρταριάς (φάλαγγας), ακολουθούσε ακόμη ένας άλλος τσοπάνης, πίσω άλλα τσοπανόσκυλα και πιο πίσω τα υποζύγια ζώα φορτωμένα με διάφορα κτηνοτροφικά εργαλεία και ρουχισμό. Σε ορισμένα ενδιάμεσα σημεία της σουρταριάς, ανάλογα με το μήκος της, ακολουθούσαν τσοπάνηδες για να ελέγχουν την μετακίνηση της σουρταριάς.
ΠΡΟΦΥΛΑΚΙΣΙΣ ΙΕΡΕΩΣ (ΚΑΚΟΤΑΡΙ)
Επί υποθάλψει ληστροφυγόδικου.
Γράφει ο εν Πύργο ανταποκριτής:
19. 8)βρίου 1905.
Δυνάμει εντάλματος της ανακριτικής αρχής συνελήφθη ο ιερεύς του χωρίου Κακοτάρι του δήμου Λαμπείας Ευστάθιος Τουτούνης κατηγορούμενος επί υποθάλψει των ληστοφυγόδικων Ματαράγκα και Παπαδάκη.
Αμφότεροι προφυλακίσθησαν οδηγηθέντες εις τας φυλακάς Δροσοπούλου.
20.10.1905
Απ´ το αυτί και στο δάσος…
Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Διαβάζουμε στην εφημερίδα «Πατρίδα» το άρθρο:
«Ενδιαφέρον για το δάσος».
Είχαμε δει σε φωτογραφίες τον συμπατριώτη Άγγελο Μαρκόπουλο από την Γιάρμενα στη φετινή εκδήλωση στο Πούσι της Αχλαδινής για την απελευθέρωση του Λάλα.
Εκεί ο Άγγελος κατά την άποψή μας, δεν θα έχασε την ευκαιρία να μιλήσει στην εκπρόσωπο της κυβέρνησης για το θέμα που έχει καταναλώσει το μισό και βάλε από την ζωή του, το Δρυοδάσος Φολόης.
Εμείς που γνωρίζουμε τον Άγγελο λέμε ότι, δεν θα «καθάριζε» εύκολα μαζί του η κυρία εάν δεν επισκεπτόταν «εδώ και τώρα» το δάσος.
Διαβάστε παρακάτω το άρθρο:
«Πολιορκία του Λάλα»: Επετειακές Εκδηλώσεις από τον «Πολιτιστικό Σύλλογο Λάλα»
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν οι επετειακές εκδηλώσεις για τα 201 χρόνια από τη «Πολιορκία του Λάλα» που διοργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λάλα «Ο Άγιος Κων/νος» το Σάββατο 25 Ιουνίου.
Η εκδήλωση ξεκίνησε από το Δημοτικό Σχολείο Λάλα «Γεωργάκης Πλάπούτας» με την έπαρση της ιστορικής σημαίας των Πλαπουταίων και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου απ΄ όλους τους παραβρισκόμενους.
Ακολούθησε πομπή από τους αναβιωτές του «Σκοπευτικού Όμιλου Παραδοσιακών Όπλων Πάτρας», από το «Σύλλογο Φίλων Ιστορίας και αναβίωσης "Χαράλαμπος Βιλαέτης», καθώς και χορευτικών τμημάτων του «Αθλητικού Όμιλου Φωκάτων Κεφαλληνίας» και του «Πολιτιστικού Συλλόγου Λάλα».
ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΤΣΑΠΑΡΑΣ…!
Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης
Ο Κωνσταντής Τσαπάρας από την Νεμούτα Ηλείας, κάπου στο 1893 με 1894, αγαπούσε μια κοπέλα των Ροβολαίων λογοδοσμένη, παρά την θέληση της στον Αντρίκο τον Καψή. Ο Κωνσταντής, παρά τις προειδοποιήσεις φίλων και δικών του ανθρώπων, σχεδίαζε να την κλέψει. Η Χρυσούλα αγαπούσε τον Κωνσταντή και επειδή είχε γίνει σούσουρο, οι Καψαίοι αποφάσισαν να την αρραβωνιάσουν και να την στεφανώσουν όσο πιο γρήγορα μπορούν προτού τους βρει καμία συμφορά, δηλαδή απαγωγή από τον Κωνσταντή Τσαπάρα. Αφού την αρραβώνιασαν ετοιμάστηκαν για στέφανα. Μια βδομάδα πριν γίνει ο γάμος ο Κωνσταντής Τσαπάρας κανόνιζε με δικούς του ανθρώπους να κλέψουν την Χρυσούλα. Μάλιστα ο ένας από τους καλύτερος φίλους του, που ήταν μπράτιμοι των Καψαίων, του μαρτύρησαν ότι Καψαίοι σχεδίαζαν, ότι σε περίπτωση που θα αποπειραθεί ο Κωνσταντής να κλέψει την Χρυσούλα θα τον σκότωναν. Ο Κωνσταντής δεν έκανε πίσω και ένα βράδυ πήγε να κλέψει την Χρυσούλα. Εκεί του είχαν στήσει καρτέρι οι Καψαίοι και του επιτέθηκαν και τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου. Μάλιστα την ώρα που τον χτυπούσαν ένας ονόματι Γαλάνης (τσοπάνης των Καψαίων) τον μαχαίρωσε, μ’ ένα κοπίδι στην πλάτη. Ο τσοπάνης που είχε καταγωγή από την Αρκαδία, έφυγε την ίδια νύχτα από την Νεμούτα και δεν ξανά εμφανίστηκε στην περιοχή. Ένας φίλος του Κωνσταντή του έδινε όπλα να αντισταθεί σε περίπτωση επίθεσης η καρτεριού. Λέγεται ότι ο Κωνσταντής ήταν σίγουρος ότι δεν θα έπαιρναν χαμπάρι την απαγωγή. Είχε ειπεί ότι τα είχε μελετήσει όλα,. Αυτός είχε πάρε δώσε με μια φιλενάδα της Χρυσούλας που έκανε τον ενδιάμεσο στις συνεννοήσεις μεταξύ των. Αυτή μάλλον μαρτύρησε στους Καψαίους ότι εκείνο το βράδυ είχαν κανονίσει την απαγωγή. Ο Κωνσταντής βαριά χτυπημένος μετά από λίγες ημέρες πέθανε. Το τραγούδι ακούστηκε και σαν μοιρολόι.
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΤΣΑΠΑΡΑ
Πανάθεμα τα νιάτα μου και ευτούνη την λεβεντιά μου.
που πήγα και τα χαράμισα μπέη μου για την αγαπητικιά μου.
Δεν στο πα ρε Τσαπάρα μου, δεν στο πα Κωνσταντή μου.
Απ’ την Νεμούτα μην διαβείς, κι από του Καψή την πόρτα.
Γιατί θα σε σκοτώσουνε ευτούνοι οι άτιμοι Καψαίοι.
Και συ καημένε Κωνσταντή, καημένε μου Τσαπάρα.
Το κοντόβραδο πήρες το στρατί, το έρμο μοναπάτι
στου Ρόβολα να ξημερωθείς, με μαχαιριά στην πλάτη!
(Γύρισμα)
«Στο πα ρε Τσαπάρα, στο είπα Κωνσταντή μου,
πάρε την χατζάρα πάρε και το σπαθί μου!»
Πηγή:www.antroni.gr