ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ….!
Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Από αρχαιοτάτων χρόνων και διαχρονικά ο άνθρωπος πέραν από την ενδυμασία και την υπόδησή του, φέρει μαζί του ακόμη και άλλα αντικείμενα για την προφύλαξη του από το κρύο, τον αέρα, την βροχή, τον ήλιο, για την ασφάλειά του, τον καλλωπισμό του, την υγιεινή του κ.λ.π.
-Για να απασχολούνται χρησιμοποιούσαν και έφεραν μαζί τους κομπολόγια, ή κάποια αλυσίδα, ένα ειδικό ιμάντα, ή μια αρμαθιά κλειδιά, μεταξύ αυτών βλέπουμε και κομπολόγια που είχαν μόνο δύο μεγάλες χάντρες. Επίσης έχουμε συναντήσει πολλούς τσοπάνηδες να μην αποχωρίζονται την φλογέρα τους.
-Για τον στολισμό τους έφεραν ωρολόγια, τσέπης ή χειρός, κολιέδες, αλυσίδες στον λαιμό με διάφορα χρυσά, ασημένια ή αργυρά ομοιώματα σταυρού, άγκυρας, τιμόνι καραβιού, αρχικά ονόματος ή κύριο όνομα, φιδιού, κεφαλής ανθρώπου, νομίσματα, κεφαλές αγίων κ.λπ. ακόμη δακτυλίδια, βέρες, ξενόκουμπα (μανικετόκουμπα), μικρές καρφίτσες στο πέτο του σακακιού τους, μεταλλικές ταυτότητες του στρατού κρεμασμένες στον λαιμό ή στα κλειδιά τους, βραχιόλια, σκουλαρίκια, γραβάτες, παπιγιόν, γάντια, διάφορα καπέλα, σκούφους, σκούφιες, ντρίτσες, κασκόλ, φουλάρια, η ζώνη του παντελονιού, οι τιράντες, ακόμη και οι μασέλες (τεχνητές οδοντοστοιχίες) χρυσά ή ασημένια πρόσθετα δόντια που θα λέγαμε ότι, ήταν και αυτά συνοδευτικά εξαρτήματα.
-Για την υγιεινή τους έφεραν τσατσάρα (χτένα), ονυχοκόπτη, πάνινο μαντήλι (χερομάντηλο) ή και χαρτομάντηλα, για να σκουπίζουν την μύτη ή και τον ιδρώτα. Επίσης ένα μαντήλι διπλωμένο με επιμέλεια και καλλιτεχνία στο τσεπάκι του σακακιού τους. Ακόμη έχουμε εντοπίσει και μερικούς να φοράνε ένα μεταλλικό βραχιόλι στο χέρι τους για τους ρευματισμούς.
-Παλιότερα πολλοί άνδρες έφεραν λουλούδι ή το κρατούσαν επιδεικτικά στο χέρι ενδιάμεσα στα δάκτυλα ή στο στόμα, στο αυτί ή και στο πέτο. Αυτός που έφερε πάντα γαρύφαλλο του προσκολλούσαν το παρατσούκλι «Γαρυφαλλάκιας». Αυτοί με το κόκκινο γαρύφαλλο ήταν οι λεγόμενοι γυναικάδες διότι το κόκκινο είναι το χρώμα του έρωτα.
ΤΟ ΑΧΟΥΡΙ…!
Συλλογή, καταγραφή, επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Ο ΧΕΡΟΜΥΛΟΣ…!
Καταγραφή συλλογή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Ο χερόμυλος ή αλευρολίθαρο είναι ο οικιακός χειροκίνητος αλευρόμυλος όπου, μέχρι την προβιομηχανική περίοδο, άλεθαν σιτηρά για την παραγωγή αλεύρων. Η ονομασία του προήλθε από τις δύο σύνθετες λέξεις (χέρι & μύλος). Ο μύλος αυτός είναι κατασκευασμένος από ελαφρόπετρα για να μην είναι βαρύς, να μετακινείται εύκολα και να είναι ευκολόχρηστος. Είναι ένα αρχαίο οικιακό σκεύος και οι πρόγονοί μας το έλεγαν χειρομύλη, χειρομύλιον, και ήταν ένας μικρός, κυκλικο-επίπεδος, χειροκίνητος μύλος άλεσης και η γυναίκα που τον δούλευε λεγόταν αλέστρα.
Αυτό το χειροκίνητο εργαλείο αποτελούταν από δύο ανεξάρτητα λιθάρια που μοιάζουν σαν τροχοί. Βασικά τα λιθάρια είχαν πάχος περίπου 10-12 εκατοστά του μέτρου και η ακτίνα του χερόμυλου περίπου από 25 έως 30 εκατοστά. Υπήρχαν δύο ειδών μυλόπετρες οι άξεχτες ή αστεφάνωτες και οι στεφανωμένες ή ζωναριασμένες. Οι ζωναριασμένες εξωτερικά του γύρου του τροχού ήταν καλυμμένες μ’ ένα μεταλλικό στεφάνι-ζωστήρα, για να μην τσακίζονται στις άκρες.
ΣΑΡΑΝΤΟΛΟΓΙΟ
Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Σήμερα, που οι αριθμοί παίζουν πρωτεύοντα ρόλο και μάλιστα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, ένα μεγάλο διάστημα της ημέρα μας ξοδεύεται με τους αριθμούς, τους λογαριασμούς και τ’ ανάλογα μετρήματα. Μερικά νούμερα από αυτά, κατά μία έννοια θεωρούνται προνομιούχα, έχουν αποτυπωθεί μέσα στο μυαλό μας και συνεχώς μνημονεύονται και αντιπροσωπεύουν πέρα από τους πολλούς λογαριασμούς και διάφορα γλωσσικά ιδιώματα της καθημερινότητας, όπως εκφράσεις, προλήψεις, παροιμίες, κατάρες, δημοτικά τραγούδια, θρύλους, παραδόσεις κ.λπ.
Ένας από αυτούς, ο αριθμός σαράντα (40), θεωρείται ιερός (όπως και το τρία ή το επτά). Μάλιστα σε όλους τους πολιτισμούς σε όλα, τα μήκη και πλάτη της γης ο αριθμός σαράντα, έχει έναν ιδιαίτερο μεταφυσικό και μαγικό ρόλο. Για τους μυστικοπαθείς, φαίνεται πως κάποια μυστηριακή δύναμη καλύπτεται με την βοήθεια του αριθμού αυτού. Και γι’ αυτό, στην θρησκεία μας, συνεχώς αντιμετωπίζουμε τη σαρανταήμερο νηστεία, τις σαράντα μέρες μετά τις οποίες η λεχώνα πάει στην εκκλησία, το μνημόσυνο στις σαράντα μέρες[1], τα σαρανταλείτουργα[2] κ.λπ. Και λόγω της ιερότητας που εκφράζει ο αριθμός σαράντα, ο λαός μας όπως φαίνεται πρέπει να τον άντλησε κυρίως από την θρησκεία και συν τον χρόνο, τον χρησιμοποίησε σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ταγές της καθημερινότητας.
Προλήψεις, Γιατροσόφια και Δεισιδαιμονίες:
ΒΑΓΕΝΑΔΕΣ… ΒΑΡΕΛΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΓΕΝΙΑ ΤΟΥΣ…!
Έρευνα καταγραφή Ηλίας Τουτούνης