ΤΟ ΛΙΧΝΙΣΜΑ ΣΤ´ ΑΛΩΝΙΑ…!

Καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

Παλιά πριν τα αλωνιστικά μηχανήματα (πατόζες) φθάσουν στα χωριά, το αλώνισμα γινόταν με τα ζώα.
Όπως γράφει σ’ ένα ποίημά του και ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951):
«Στ’ αλώνια καλοσάρωτα
και ξεχορταριασμένα
θα ξαπλωθούν οι θημωνιές
ξανθόμαλλες πλεξίδες».
Μετά το αλώνισμα σειρά είχε η διαδικασία του λιχνίσματος και το δριμόνιασμα, δηλαδή το καθάρισμα του αλωνισμένου δημητριακού από από τις ξένες ουσίες που συναθροίστηκαν κατά το αλώνισμα. Αυτά ήσαν τρίμματα από τις καλαμιές, άγανα, μικρά ξυλαράκια (χάχαλα), χαλίκια, ζωύφια, χώμα, υπολείμματα κοπριών, τρίχες κ.λπ.
Έτσι μετά το αλώνισμα με μια τσουγκράνα οι αλωνιστές τραβούσαν πάνω από το αλώνι τα άχυρα εκτός του αλωνιού για να ξελαφρώσουν το αλώνι. Οι δε καρποί κατά το αλώνισμα είχαν πέσει στο έδαφος. Μόλις ξαχυριάζανε το αλώνι, συνήθως το απόγευμα, που φυσούσε αεράκι, γινόταν το λίχνισμα. Το λίχνισμα γινόταν δίπλα από τα αλώνια. Τα αλώνια πάντοτε τα κατασκεύαζαν σε κάποιο επιλεγμένο ιδανικό ψηλό σημείο του χωραφιού, (σύραχο) ή του χωριού, εκεί που κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είχε αεράκι.
Έπιαναν το δικριάνι με τα δυο τους χέρια και με μαεστρία και επιδεξιότητα το έχωναν μέσα στον σωρό του αλωνισμένου γεννήματος (δημητριακού). Αυτό συγκρατούσε μια ποσότητα όσο μπορούσε να πιάσει, και με μια κίνηση το εκτίναζαν προς τα επάνω ψηλά. Κατά την διαδρομή του γεννήματος από τον σωρό προς τα ψηλά και κατά το πέσιμο του κάτω στην γη, από τον αέρα, ξεχώριζαν και παρασύρονταν λίγο πιο πέρα από τον σωρό, σχεδόν όλες οι ξένες και ελαφρύτερες ουσίες, ανάλογα με την ένταση του αέρα και το βάρος. Ακριβώς κάτω έπεφταν αυτά που δεν μπορούσε να παρασύρει ο αέρας, δηλαδή τα χαλίκια και ο καρπός.
Αυτό επαναλαμβανόταν μέχρι να τελειώσει ο σωρός ή όση ώρα επικρατούσε το αεράκι.
Ύστερα κοσκίνιζαν τον καρπό, για να φύγουν τα σκύβαλα, δηλαδή οι κόνδυλοι των σταχυών που δεν τους έπαιρνε ο αέρας και όλα τα χοντράδια ή τυχόν πετρούλες και κόπρανα των ζώων.

ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΗ…!

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Τον καιρό του αντάρτικου λέγανε ότι, ένας αντάρτης κυνηγημένος, ταλαιπωρημένος, άκουρος και άξουρος, ένα Σαββατόβραδο έφτασε αργά σ’ ένα χωριό. «Έβρεχε, ο Θεός με τον Θεό», ψάχνοντας που να τρουπώσει να βγάλει την νυχτιά του, πήγε προς την εκκλησία, εκεί βρήκε την πόρτα της ανοιχτή και μπήκε μέσα. Έκανε μια εξερεύνηση και βρήκε ένα εικονισματάκι του Αγιώργη, το πήρε στα χέρια του, έκανε τον σταυρό του μπροστά στο εικόνισμα, το προσκύνησε και ψέλλισε:

-«Συγχώρα με Άγιε μου, αλλά εσύ μπορείς να με βοηθήσεις και εγώ, σου τάζω ότι δεν θα σ’ αφήκω έτσι!».

Κατόπιν έχωσε το εικόνισμα μέσα στο σακίδιό του και στην συνέχεια έπιασε μια άκρη σ’ ένα στασίδι και από την τρανή κούραση και ταλαιπωρία που είχε, αποκοιμήθηκε. Τον ξύπνησε ένα κρακ, που έκανε το ζεμπερέκι της πόρτας. Όπως λαγοκοιμότανε, τράβηξε το πιστόλι του και περίμενε ακούνητος και αμίλητος να ιδεί ποιος μπαίνει. Σε μια στιγμή είδε τον παπά, τον άφηκε και μπήκε μέσα στο ιερό και την ώρα που ετοιμαζότανε να λειτουργήσει, μπήκε μέσα και τον απείλησε με το όπλο του. Ο παπάς τα έχασε στην αρχή, αλλά δεν φοβήθηκε. Ο αντάρτης του ζήτησε τα ράσα του να τα πάρει για να ντυθεί παπάς και να καταφέρει να ξεγλιστρήσει από τα μπλόκα του στρατού.

Ίσκιος τέλος, στην Αγία Παρασκευή Αντρωνίου

Το θέμα είναι μεν σοβαρό, αλλά είπαμε στη φάση αυτή να μην ενοχλήσουμε τον «Ωλονό», το Δασαρχείο, τον Δήμο κ.ο.κ.

Ρωτήσαμε τον νέο πρόεδρο του χωριού αλλά ο άνθρωπος δεν πήρε κάποια απόφαση και δεν έδωσε καμία εντολή.

Πάει κάπου το μυαλό σας;

Όπως γνωρίζετε, θέματα που συμβαίνουν στο Αντρώνι, σε εμάς έρχονται με δυσκολία αλλά έρχονται.

Μάθαμε λοιπόν τις ημέρες των εκλογών ότι έκοψαν τις ακακίες στην Αγία Παρασκευή.

Προσφέρθηκε και ένας δικός μας από διπλανό χωριό να πάει να εξετάσει επί τόπου και όπως μας ενημέρωσε, κάποια από τα δέντρα που κόπηκαν μπορεί να είχαν κάποιο πρόβλημα αλλά αυτά μπροστά στην βρύση ήταν δυνατά δέντρα που στον ίσκιο του ξεπέζευαν οι διερχόμενοι από και προς το Αντρώνι να ρεμβάσουν και να δροσιστούν.

Αναρωτιόμαστε τι άρρωστο μυαλό ήταν αυτό που σκέφτηκε να κόψει τα δέντρα τον Θεριστή πριν το πανηγύρι που είναι στις 26 του Αλωνάρη.

Που θα «σταλίσει» τόσος κόσμος όταν θα βρεθεί στις 26 Ιουλίου στο γραφικό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής;

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΟΤΑΝ ΑΛΩΝΙΖΑΝ ΜΕ ΠΑΤΟΖΑ

Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Κατά τις 5 με 10 Αλωνάρη (Ιουλίου) έκανε την εμφάνισή απέναντι από το χωριό μου Άγναντα στο Παλιοκκλήσι περιοχή ενδιάμεσα Βουλιαγμένης, - Ανθώνας και Αγνάντων) η πατόζα (αλωνιστική μηχανή), του Χρήστου Χρυσανθόπουλου, με καταγωγή από τα Άγναντα. Μπροστά την ένα τρακτέρ «HANOMAG» κατακίτρινο, σαν τα άνθη της ασφάκας και της σπαρτιάς, και πίσω σερνότανε το τεράστιο κατακόκκινο μηχάνημα μάρκας «ΤΙΤΑΝ». Για εκείνη την εποχή και για εμάς τα παιδιά, που δεν είχαμε ξεμυτίσει από τα χωριά μας προς τον έξω κόσμο, ήταν κάτι το πρωτόγνωρο και το φανταστικό. Αυτή ήταν η πατόζα, ένα συρόμενο μηχάνημα με τέσσερις τροχούς, όπου αριστερά και δεξιά της υπήρχαν πάρα πολλές τροχαλίες συνδεδεμένες μεταξύ τους με λουριά (ιμάντες).

Η χαρά των παιδιών όταν έφθανε κοντά στα αλώνια του χωριού ήταν απερίγραπτη. Το συνεργείο την έστηνε στα αλώνια που ήσαν γεμάτα θημωνιές (σωρός από δεμάτια σίτου – βρώμης και κριθαριού), τοποθετημένα με σειρά και τάξη, ως τύμβος. Πηγαίναμε κατά μπουλούκια να ιδούμε τις δούλευε, να ακούσουμε την περίεργη βουή της, που ήταν ένας μονότονος βρυχηθμός, να ιδούμε πως έστηναν αυτή και το τρακτέρ και πως γινόταν η κίνηση.

Περίεργα για εμάς τα αλλά απολαυστικά. Σ’ όλο αυτό τον συρφετό, συμμετείχαμε και εμείς με την αποστολή μας, ώστε να φέρνουμε νερό στους εργάτες, και στους δικούς μας, που αλώνιζαν τα γεννήματα.