ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΑΝΙΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΛΙΔΑΣ…!

Έρευνα καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Το χάνι, είναι λέξη με περσική προέλευση και υποδηλώνει χώρο προσωρινής διαμονής (πανδοχείο), ο οποίος βρισκόταν σε λειτουργικά σημεία οδικών αρτηριών με εμπορική, στρατηγική ή άλλου είδους σημασία. Ο θεσμός έχει τις ρίζες του στο περσικό επικοινωνιακό σύστημα της περιόδου των Αχαιμενιδών (Avahana). Αργότερα, ήσαν οι πρόδρομοι των μουσουλμανικών χανιών συναντώνται κατά την αρχαία ελληνική περίοδο, που διατηρούνται σε ακμή και κατά τα βυζαντινά χρόνια.

Τα χάνια, ήταν φτιαγμένα σε κάποια επιλεγμένα συγκεκριμένα σημεία ενός δρόμου, για να καλύπτουν τις απαιτούμενες ανάγκες των μετακινουμένων και των υποζυγίων τους, σε προσωρινή ανάπαυση, σίτιση, διασκέδαση, πολλές φορές εμπορικές συναλλαγές διανυκτέρευση, συνοικέσια και ιδίως ασφάλεια. Συνήθως τα χάνια ήσαν τοποθετημένα σε διάφορα επιλεγμένα σημεία, μακριά από κατοικημένους χώρους, σε εμπορικές αρτηρίες και ιδίως κοντά σε γεφύρια ή περάσματα ποταμών, σε στενά περάσματα βουνών, σε διάσελα, σε μεμονωμένες πηγές περασμάτων και σε σημεία στρατηγικής σημασίας.

Στις Ελληνικές περιοχές τα χάνια ακολούθησαν, σε γενικές γραμμές, την εξελικτική πορεία στον ευρύτερο χώρο του Οθωμανικού κράτους. Ο θεσμός αναπτύχθηκε διαφορετικά, από τόπο σε τόπο, ανάλογα με τον βαθμό της οικονομικής ανάπτυξης. Κατά την τουρκοκρατία τα χάνια αναπτύχθηκαν και πολλαπλασιάστηκαν για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες των ταξιδιωτών και των εμπόρων.

Γέφυρες τύπου «Belley» στην Ηλεία

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος, Τρυγητής 2020

Στην Ηλεία έχουμε δύο ενεργές γέφυρες τύπου Μπέλεϋ.

Η μία βρίσκεται στον ποταμό Ερύμανθο, στην Ελαία[1] που συνδέει την Ηλεία με την Αρκαδία μεταξύ των χωριών Νεμούτα Ηλείας και Χώρα Γορτυνίας Αρκαδίας.

Κατασκευάσθηκε από τον Ε.Σ. το 1961 ύστερα από ενέργειες του Νεμουτιάνου αρχηγού ΓΕΣ Π. Σακελλαρίου.

Αντρώνι: εικόνα των Αγίων Αναργύρων; (Μας ειδοποίησαν ότι υπάρχει, δεν έχει χαθεί)

Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες Αργύρηδες του χωριού μας και σε όλου του κόσμου.
Μας ήλθαν μπονόρα, τρία τέσσερα μηνύματα με ευχές για καλό μήνα και χρόνια πολλά για το χωριό μας που γιορτάζει.
Το μυαλό καθαρό όπως ήταν πρωί-πρωί πήρε τόσες στροφές το άτιμο για να μας βασανίσει και η καρδιά μας άρχισε να χτυπά σαν κομπρεσέρ.
Το τι θυμηθήκαμε δεν φαντάζεστε! Μην πάει το μυαλό μακριά, εκεί γύρω από την γιορτή, δίπλα από το σπίτι μας, στο νεκροταφείο, στους Αγίους Αναργύρους.
Ακούστε χωριανοί και κυρίως εσείς οι οσφυοκάμπτες με τις μακρυσταυρίες που φτάνουν ως τα πατώματα. Ξέρω τι λέω, από κάτι τέτοια γεννιούνται λαμόγια.
Ψάχνουμε λοιπόν την παλιά εικόνα των Αγίων Αναργύρων, αυτή τη μεγάλη που κατέβαινε στην πλατεία σαν και σήμερα, να την φωτογραφήσουμε. (Μας ειδοποίησαν ότι υπάρχει, δεν έχει χαθεί: Αύγουστος 2020)
Είχαμε διαβάσει τότε, ένα ιστορικό που είχε γράψει ο αείμνηστος φίλος μας Θανάσης Α. Αβραμόπουλος.
Αναφερόταν σε ένα σπάνια αξιοθέατο 400 ως 1000 χρόνων περίπου. Δεν είχε εκτιμηθεί η αξία της.
Ρωτάμε από δω, από κει, παντού, παπάδες, επιτρόπους, καντηλανάφτες, και άλλους σοβαρούς ανθρώπους, όλοι την ήξεραν αλλά κανένας δεν γνώριζε την τύχη της.
Άλλοι έλεγαν είναι στον Άγιο Κωνσταντίνο, άλλοι στους Αγίους Αναργύρους και κάποιοι άλλοι σε πληρωμένη θυρίδα για να μην κλαπεί.

ΚΥΚΛΩΠΕΙΑ ΤΕΙΧΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ

ΣΤΟ ΕΡΜΑΙΟ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ ΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΣΜΟΝΙΑΣ...!
ΕΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΥΜΕ ΥΛΙΚΑ ΕΞ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΕΚ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΝΑΩΝ ΓΙΑ ΣΤΕΡΝΕΣ...!
«Τάδε έφη», ο συναγωνιστής Ηλίας Τουτούνης στο facebook!
Την περιοχή επισκεφτήκαμε και φρίξαμε με την εγκατάλειψη και την καταστροφή της, σκούξαμε το 2013 ως μέλη του Δ.Σ. του ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ - ΦΟΛΟΗΣ Ο «ΩΛΟΝΟΣ». Αλλά.... "φωνή βοώντος εν τη ερήμω"! 
Φώτο, Ηλίας Τουτούνης & Κώστας Παπαντωνόπουλος
Περιοχή της Τριταίας, "μεσόγεια" που δεν την αγγίζει θάλασσα. Από άποψη μορφολογίας ποικίλει κατά τόπους το έδαφός της, με πεδινές, ημιορεινές και ορεινές εκτάσεις όπου το μεγαλύτερο μέρος της να είναι ημιορεινό ενώ το δυτικό τμήμα της καθώς και τα βορειοδυτικά και νοτιοδυτικά της να είναι κατεξοχήν ορεινά.
Η αρχαία αχαϊκή πόλη Τριταία ήταν μία από τις 12 πόλεις που έκτισαν οι Ίωνες στην Βόρεια Πελοπόννησο και βρίσκονταν πλησίον στο χώρο του σημερινού οικισμού Αγ. Μαρίνα.
Υπήρξε μεγάλο εμπορικό κέντρο της εποχής με μεγάλη ακμή ως την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους.
Η Αρχαία Τριταία ήταν από τις πόλεις που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία της σύστασης της Αχαϊκής Συμπολιτείας προκειμένου να απαλλαγούν από την ηγεμονία των Μακεδόνων. (Αυτά που λέγαμε σε προηγούμενο άρθρο για τον ρόλο που έπαιξαν οι Μακεδόνες στην περιοχή μας).