Κατά την Παλιγγενεσία του 1821, στα παράλια της Ηλείας καταγράφονται δύο ναυμαχίες μεταξύ του Ελληνικού και Τουρκικού στόλου. Η πρώτη έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου 1821 ανοικτά του Κατακώλου και του ακρωτηρίου Κάβο Πάπα και η δεύτερη στις 24 - 25 Νοεμβρίου 1825, ανοικτά της Γλαρέντζας (σημ. Κυλλήνης). Ακόμη σε μια εμπλοκή στις 18 Ιανουαρίου 1826, αναφέρεται η πυρπόληση τουρκικής φρεγάδας.

Πηγή: "Τα πολεμικά γεγονότα στην Ηλεία κατά την εθνεγερσία του 1821" - Βιβλίο από τους Η.Τουτούνη – Κ. Παπαντωνόπουλο.

Ναυμαχία στο Κατάκωλο και στον Κάβο Πάπα 30 Σεπτεμβρίου 1821

Τον Σεπτέμβριο του 1821 ο ναύαρχος^[1] Καρά Αλής^[2], επικεφαλής της τουρκικής αρμάδας με πλοία του τουρκικού και Αιγυπτιακού στόλου, υπό τον Ισμαήλ Γιβραλτάρ, αγκυροβόλησε στην τουρκοκρατούμενη Πάτρα, αποβιβάζοντας 2.000 Αλβανούς. Στην συνέχεια τροφοδότησε τα κάστρα του Ρίου, Αντιρρίου και Ναυπάκτου και μετά εισέρχεται στον Κορινθιακό κόλπο και πραγματοποιεί απόβαση στην Βοστίτσα (σημ. Αίγιο). Τα ελληνικά και τουρκικά πολεμικά πλοία βρέθηκαν αντιμέτωπα στον κόλπο του Κατακώλου.

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Από την Κάπελη το 2009 στην Eurovision το 2022

Η Ανδρομάχη Δημητροπούλου γεννήθηκε το 1995 στο Σίγκεν της Γερμανίας και σε ηλικία 10 ετών μετακόμισε στην Ελλάδα με τους γονείς της. Η καταγωγή του πατέρα της είναι από τα Λεχαινά και της μητέρας της από τα Γιάννενα. Με τη μουσική ασχολιόταν από παιδί. Ο παππούς της ήταν ψάλτης και ο θείος της ρεμπέτης.

Σε ηλικία 14 ετών, στις 7 Αυγούστου του 2009 έλαβε μέρος στον διαγωνισμό δημοτικού τραγουδιού, που διοργανώθηκε από το δήμο Λασιώνος στο χώρο δασικής αναψυχής του δρυοδάσους Φολόης στην Κάπελη με το ηπειρώτικό τραγούδι «άσπρο τριαντάφυλλο κρατώ…»^[1]. Στον διαγωνισμό μαζί με την Ανδρομάχη έλαβαν μέρος και 5 άλλα τσορομπίλια όπου όλα έλαβαν αναμνηστικό έπαινο.

Την διοργάνωση συντόνιζε ο φίλος συγγραφέας και λαογράφος κ. Ηλίας Τουτούνης.

Ο Ιμπραήμ πασάς σχεδίαζε να υποτάξει την Γορτυνία και να εγκαταστήσει φρουρά στην Καρύταινα, η οποία ήταν ακόμη ελεύθερη, για να ενθαρρύνει τους προσκυνημένους Πυργιώτες, Φαναρίτες και όσους Καλαβρυτινούς και Πατρινούς επέμεναν στο προσκύνημα. Ακόμη κάλεσε τον Ντελή - Αχμέτ και τον τουρκοπροσκυνημένο καπετάν Δημήτρη Νενέκο από την Ζουμπάτα να τον βοηθήσουν. Έτσι θα εξασφάλιζε την ελεύθερη επικοινωνία με την Αχαΐα και Ηλεία.

Ο Ντελή - Αχμέτ με τον Δημήτριο Νενέκο και με 2.000 άνδρες Αιγυπτίους και προσκυνημένους, κίνησαν από την Γαστούνη με σκοπό να αφανίσουν τους απροσκύνητους, της Βόρειας ημιορεινής και ορεινής Ηλείας^[1]. Σχεδόν ανενόχλητοι πέρασαν από την Πηνεία την Ωλένη, την Φολόη και κατευθύνθηκαν προς την Δίβρη. Στην θέση Καλλιμάνι και Διβριώτικα Αμπέλια, δεν κατόρθωσαν να περάσουν, γιατί εκεί συνάντησαν την γενναία αντίσταση των οπλαρχηγών της Ορεινής Ηλείας.

Οι ντόπιοι πολεμιστές που ήσαν οι Διβριώτες του Αγγελή Πετραλιά, του ηγούμενου Παρθενίου της Άνω Μονής Δίβρης, του Ρόδη Μερκούρη, του Χρυσανθάκη Αθανασόπουλου και άλλων καπεταναίων με τα παλικάρια τους, είχαν ακροβολισθεί, στις θέσεις στου Καλλιμάνι και στα Διβριώτικα Αμπέλια. Όταν οι Τούρκοι έφθασαν εκεί κοντά στην Δίβρη^[2], ο Γενναίος Κολοκοτρώνης βρισκόταν στο Λιβάρτζι. Γράφει ο Γενναίος:^[3]“…Αφού υπήγαν στα αμπέλια τους, αμέσως επροσκύνησαν και επρόφθασε και ο Γενναίος έπειτα από τρεις ώρες και εστρατοπέδευσεν ο Γενναίος απέναντι των Τούρκων μία ώρα…” Τα δε κύρια σώματα του Γεωργίου Σισίνη, του Δημητράκη Πλαπούτα και του Γενναίου Κολοκοτρώνη, είχαν λάβει θέσεις πίσω από τους ακροβολισμένους, για να επικουρούν σε περίπτωση που διασπούσε η πρώτη αμυντική γραμμή.

ΚΛΟΠΗ ΒΟΩΝ 

Γράφει Ημίν ο εν Πύργω ανταποκριτής:

Η ζωοκλοπή εις τον δήμον Λαμπείας ακμάζει και βασιλεύει εν όλη τη μεγαλοπέπειά της.

Καθά αγγέλλεται εκ Δίβρης εις το χωρίον Μοστενίτσα άγνωστοι έκλεψαν 4 βόας εις τον ιερέα του χωρίου Αυγερινόν Βουτσήν.

Ο αστυνόμος κ. Κάτρης ενεργήσας δραστηρίως ανεκάλυψε τους βους δεδομένους εντός δάσους.

ΜΟΣΤΕΝΙΤΣΑ 6.01.1903