Καλώς ορίσατε στην αρχαιότερη ιστοσελίδα της Ηλείας, στο Αντρώνι και στην Ορεινή Ηλεία.

Είναι οι κατάφυτες διαδρομές μέσα στις βελανιδιές και στα πλατάνια στο κέντρο της Κάπελης με τις απόκρημνες πλαγιές, τα σκιερά φαράγγια με τις πολλές σπηλιές, τους καταρράκτες, τους νερόμυλους και τις νεροτριβές, με τις δροσερές πηγές και τα καθαρά ποτάμια... Με τα πετρόχτιστα σπίτια, τα νόστιμα φαγητά και το καλό κρασί, τα αρχοντικά γλέντια και τους φιλόξενους κατοίκους.

Frontpage

ΤΟ ΛΙΘΟΠΑΤΙ Ή ΛΙΘΑΡΟΠΑΤΙ

Λαογραφική καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Παλιά που ο κόσμος από την φτώχεια που τον έδερνε, δεν είχε παπούτσια και έτσι αρκετοί γύριζαν ξυπόλυτοι και οι πατούσες τους είχαν σκληροποιηθεί. Όμως όταν περπατούσαν σε αιχμηρές πέτρες, εσωτερικά στις πατούσες δημιουργούταν ένα σκληρό απόστημα, που το έλεγαν «Λιθοπάτι». Αυτό πονούσε πολύ και δεν μπορούσαν, όχι μόνο να περπατήσουν αλλά ούτε και να πατήσουν το πόδι τους. Πολλοί πίστευαν ότι, λιθοπάτι παθαίνει όποιος πατήσει ξυπόλητος το καβούκι της χελώνας. Γι αυτό όταν συναντούσαν κάποια χελώνα την δρασκέλιζαν για να μην την πατήσουν. Το λιθοπάτι από την χελώνα το γιάτρευαν με επιθέματα ψημένου φύλλου φραγκοσυκιάς.
Στον τόπο μας, για την θεραπεία του λιθοπάτι, έκοβαν ένα κρεμμύδι στην θέση και το άλειφαν με στάχτη και λάδι, στην συνέχεια το έβαζαν επάνω στα κάρβουνα και το έψηναν. Υπήρχε και μια φράση γι’ αυτό: «Κρεμμύδι, στάχτη και λάδι, και το λιθοπάτι πάει!» Αυτό όταν ψηνότανε καλά το τοποθετούσαν, σαν επίθεμα, επάνω στο λιθοπάτι. Αυτό το επαναλάμβαναν αρκετές φορές. Με αυτόν τον τρόπο μαλάκωνε το δέρμα και γινόταν πιο τρυφερό και από μόνο του, έσπαζε και έβγαινε αίμα και πύον και έτσι επιτυγχάνονταν η θεραπεία του λιθοπάτι. Μετά στην πληγή τοποθετούσαν καπνιά με στάχτη από γαϊδουράγκαθο για να κλείσει γρήγορα η πληγή.

ΤΟ ΠΕΔΟΥΚΛΙ…!

Συλλογή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

Παστούρωμα (ή μπαστούρωμα ή περδούκλωμα ή κιουστέκι ή περδούκλι) στην τοπική διάλεκτο λέγεται “πεδούκλι”, μπουκαγιά ή και αλπουτζάρισμα είναι το μεταξύ τους δέσιμο των ποδιών ενός ζώου. Συνήθως για να πεδουκλώσει κάποιος ένα ζώο έδενε το ένα μπροστινό και ένα πίσω της ίδιας πλευράς ή χιαστά ή και τα πόδια ανά δύο δεμένα το λεγόμενο διπλοπεδούκλι.

Πεδούκλι κατά μια άποψη η λέξη προέρχεται από το λατιν. Pediculus που σημαίνει πόδι. Κατ’ άλλους από τον συμφυρμό των λατιν. pedica που σημαίνει δεσμός pedoula, πληθ. του pedoule που σημαίνει πέλαμα, πόδι.

ΣΕΡΜΠΕΣΗΣ….!

 Συλλογή καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Η ορολογία σερμπέσης προέρχεται από το (τουρκ. Serbes) που σημαίνει ο ελεύθερος, ο ανεξάρτητος, ο γυρολόγος. Γενικά σερμπέσης λέγεται αυτός που δεν μαζεύεται σπίτι του, ο αλήτης, το αλάνι, είναι δεδομένο βέβαια υπονοούμενο, της έντονης σεξουαλικής ζωής και δράσης.
Πάρα πολλοί σερμπέσηδες, που ήσαν ελεύθεροι και επιζητούσαν έντονη σεξουαλική δράση, για να βρίσκονται πιο κοντά στις γυναίκες και να έχουν άμεσες επαφές με αυτές, ακολουθούσαν το επάγγελμα του περιπλανώμενου εμπόρου, (πραματευτή) κυρίως γυναικείων ειδών, όπως ψιλικά είδη ραπτικής, κυρίως γυναικεία εσώρουχα, μπιζού, καλλυντικά κ.λπ.
Τοιουτοτρόπως η ορολογία σερμπέσης, υποδεικνύει τον περιπλανώμενο έμπορο ψιλικών, και όλων αυτών των ειδών που εγκαθίσταται για ορισμένα χρονικά διαστήματα σε επιλεγμένους οικισμούς, για να πωλεί την πραμάτειά του.
Οι σερμπέσηδες, σε τακτά χρονικά διαστήματα, μετακινούταν με το εμπόρευμα τους από χωριό σε χωριό, κυρίως σε απομακρυσμένους οικισμούς από τις πόλεις. Εκεί νοίκιαζαν κάποια αποθήκη ή σπίτι, κυρίως ισόγειο και τοποθετούσαν την πραμάτεια τους.
Όταν δεν υπήρχαν χρήματα, τα εμπορεύματά τους, τ’ αντάλλασαν με διάφορα αγροτικά, κτηνοτροφικά προϊόντα και πολλές φορές με διάφορα αντικείμενα καθημερινής χρήσης κατασκευασμένα από παραδοσιακούς τεχνίτες, ακόμη και είδη υφαντικής.

ΑΛΩΝΙΑ ΚΑΙ ΑΛΩΝΙΣΜΑ…!

Συλλογή καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Αλώνι:
Αλώνι λέγεται ο επιλεγμένος χώρος στην ύπαιθρο εκεί όπου έπρεπε να αλωνίσουν ή λιγνίσουν ή να εκθέσουν τα νωπά αγροτικά προϊόντα τους προς αποξήρανση. Έπρεπε ο χώρος να είναι ευήλιος, ευάερος, να μην έχει υγρασία και να είναι στο ψηλότερο σημείο του κτήματος για να μην μαζεύει νερά σε περίπτωση βροχής αλλά και να μην παρασυρθούν τα προϊόντα σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης.
Όταν για το αλώνι ήθελαν αέρα για να λιχνίσουν το κατασκεύαζαν σε ύψωμα για να φυσάει ο αέρας και να βοηθάει στο λίχνισμα να ξεχωρίζουν το γέννημα από τα φλιούτσια και τ’ άχερα.
Το αλώνισμα ξεκινούσε το πρωί και επέλεγαν να μην έχει δροσιά και έχουν λουρώσει τα στάχυα και δεν θα έτριβαν. Αλώνιζαν πάντα όταν βάραγε καλά ο ήλιος για να είναι ξερά τα κλωνιά και να τσακίζουν. Στο αλώνι και λίχνιζαν το γέννημα κυρίως το μεσημέρι προς απόγευμα που φυσούσε μαΐστρος (μαϊστράλι).
Τα αλώνια των σιτηρών κατασκευάζονταν πάντα στρογγυλά. Τα απλά ήσαν με χώμα τα πέτρινα ήσαν πλακόστρωτα ενώ υπήρχαν και αλώνια στρωμένα με χοντρές σανίδες δρύινα, από έλατο κ.ά. Ακριβώς στο κέντρο του αλωνιού υπήρχε μπηγμένο μέσα στο χώμα και καλά στερεωμένο ένας στύλος ο λεγόμενος «στυγερό». ύψους κάπου ενάμιση με μέτρα και η περίμετρός του στο κάτω μέρος περίπου πενήντα (50) εκατοστά του μέτρου. Το στυγερό κρατούσε τα ζώα που αλώνιζαν καθώς τριγύριζαν γύρω στο αλώνι και γύρω από το στυγερό. Τα ζώα που χρησιμοποιούσαν ήσαν άλογα και μουλάρια, ενώ οι φτωχότεροι χρησιμοποιούσαν γαϊδούρια και βόδια.
 
Αλώνισμα:
Το αλώνισμα των σιτηρών γινόταν τον μήνα Ιούλιο (Αλωνάρη).
Επειδή το αλώνισμα ήταν πολύ δύσκολη και χρονοβόρα εργασία, χρειαζόταν πολλά ζώα τότε έκαναν δανεικαριές, αν δεν μπορούσαν τότε καλούσαν τους βαλμάδες. Αυτοί ήσαν επαγγελματίες αλωνιστές με ιδιόκτητα ζώα κυρίως άλογα, που ήσαν νέα δυνατά καλοθρεμμένα και εξοικειωμένα με το αλώνισμα. Η συμφωνία για την πληρωμή ήταν ένα κάρτο των 12 οκάδων από το προϊόν που αλώνιζαν, για το κάθε άλογο και άλλο ένα για τον βαλμά.

1915, Πατρίς Πύργου για Λυκοτόμαρο

Από την εφημερίδα Πατρίς Πύργου 18-1-1915. Αναφέρεται για τον Θεόδωρο Λυκοτόμαρο από την Μπαρμπότα...

Κεντρική Σελίδα

Ο Τόπος μας

Παράδοση

Πολυμέσα

Ιστορία

Αναδημοσιεύσεις

Free Joomla! templates by Engine Templates