Αντίο Γλαρέντζα

Το παρακάτω διήγημα βρισκόταν στο αρχείο μας χρόνια μαζί με πολλά άλλα που αφορούν την Ηλεία.

Η φράση «Αντίο Γλαρέντζα», ακουγόταν στα χωριά μας και την προφέραμε για κάτι που χάσαμε.

Μας τη θύμισε ο αγαπητός ξάδελφος Δημήτρης Παπαντώνης με αφορμή το δημοσίευμά μας, «Ναυμαχία ανοιχτά της Κυλλήνης (Γλαρέντζας) το 1825».

Ρώτησε αν γνωρίζουμε από πού βγαίνει ή τι σημαίνει η φράση, «Αντίο Γλαρέντζα»;

Απαντήσαμε τότε ότι, η μόνη πηγή που έχουμε ως τώρα είναι το διήγημα του Νίκου Καραντινού που περιγράφει τον Μήτσο από την Ανδραβίδα αλλά και τον αστρίτη που εμπόδισε τον μικρό ταξιδευτή να φτάσει στην πολυπόθητη Γλαρέντζα.Ο μικρός καθυστέρησε και δεν πρόκανε να ανέβει στο καΐκι με τα ζώα και τους τσαμπάσιδες. Αντίο Γλαρέντζα, έσπευσε να του πει ο πατέρας του που γνωρίζε την "κάψα" που είχε ο μικρός για αυτό το ταξίδι. Δηλαδή αφού άργησες και έχασες τη «Μπακόκα», ξέχασε τώρα και τη Γλαρέντζα.

Εξετάζουμε όμως και μιά δεύτερη εκδοχή της φράσης αυτής που ίσως να προέρχεται από την εγκαταλειμμένη Γλαρέντζα[1] ή Clarentia ή Clarence που ήταν κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας, σημαντική οχυρωμένη πόλη και λιμάνι της Πελοποννήσου. Μπορεί δηλαδή να επικράτησε όταν την αποχερετούσαν οι κάτοικοί της που για κάποιο λόγο μετοίκησαν σε άλλους προορισμούς.

Τα Διαμάντια και τα Ρετάλια

Τούτο το καλοκαιράκι του 2018 όπως κάθε χρόνο το περάσαμε στην πλατεία του χωριού μας. Είχαμε για συντροφιά μας σχεδόν όλο το διάστημα έναν πολύ καλό μας φίλο, τον κυρ Νίκο τον Λαμπαδά (Τσάμπαλη), που μας βοήθησε τόσο πολύ (στο έργο μας) και τον ευχαριστούμε και από δω δημόσια.

Γνωρίζετε, όσοι βέβαια μας συναντήσατε εκεί κάτω, ότι το κυρίαρχο έργο μας ήταν να συλλέξουμε πληροφορίες γύρω από τα σόγια του χωριού μας.

Ο κυρ Νίκος, καθότι πανέξυπνος διηύθυνε με μαεστρία τη συζήτηση και την καθοδηγούσε εκεί που εμείς μπορούσαμε να εκμαιεύσουμε ανέκδοτα στοιχεία.

Επίσης με τη βοήθεια του, μπήκαμε και σε ένα σπίτι στο Λαζουπάλι. Στο σπίτι αυτό μας υποδέχτηκαν αξιολάτρευτοι οικοδεσπότες, συγχωριανοί, με υψηλό το αίσθημα της φιλοξενίας.

Αφού μας προσέφεραν όλα τα κόσμου τα καλούδια, στο τέλος μας επέτρεψαν να φωτογραφήσουμε αυτά τα όμορφα χειροποίητα αριστουργήματα, τον κορνιζοκαθρέφτη και το μαξιλάρι που αποτελούν ιστορικό και λαογραφικό κομμάτι της ορεινής Ηλείας.

ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΟΚΡΙΕΣ, ΕΙΧΑ ΔΥΟ ΣΑΚΙΑ ΑΠ’ ΑΥΤΕΣ…, ΜΠΡΕ ΜΠΡΕ ΜΠΡΕ…

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Οι Απόκριες ταυτίζονται με την κινητή περίοδο του Τριωδίου, που ξεκινούν 60 ημέρες πριν από το Πάσχα. Η γιορτή διαρκεί 3 εβδομάδες αλλά ξεκινούσε ύστερα από το σφάξιμο του γουρουνιού την τσικνοπέμπτη όπου στην ουσία καλούσε τον κόσμο να διασκεδάσει μέσα από τις εκδηλώσεις που διοργανώνονταν στο χωριό μας.

Οι Αποκριές στα μέρη μας είναι η γιορτή που συνδέεται με τις γνωστές μας μπούλες. Έρχεται από πολύ μακριά και σχετίζεται με τη λατρεία του θεού Διόνυσου όπου στην συνέχεια συνδέθηκε με την ορθοδοξία αλλά κράτησε στοιχεία από τη Διονυσιακή λατρεία με τη μεταμφίεση, τα πειράγματα, τις στάχτες και ολοκληρώνεται με τα μεγάλα γλέντια όπου αποτελούν και το μεγάλο ατού της.

Παρά το γεγονός ότι στην ουσία έχουμε να κάνουμε με μια χριστιανική εορτή, κυριαρχούν τα σκωπτικά τραγούδια ή αλλιώς γαμοτράγουδα (της Δόμνας Σαμίου), έχουν σεξουαλικό ή μάλλον πρόστυχο περιεχόμενο.

«ΚΑΛΗΜΕΡΑ» σας, να αλλάξουμε διάθεση!

Τα κάτοπτρα, οι επίπεδοι καθρέφτες είναι πολύ παλιά εφεύρεση του ανθρώπου αλλά στα χωριά τα δικά μας, οι φτωχές μας κοινωνίες που είχαν ως προτεραιότητα την επιβίωσή τους, χρησιμοποιούσαν ως καθρέφτες το νερό όπως ο Νάρκισσος.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που έχουμε ως σήμερα οι καθρέπτες κυκλοφόρησαν ευρέως στην ορεινή Ηλεία μετά τον πόλεμο.
Τους έφερναν διάφοροι μικροπωλητές – πιτσικόμιδες με ανταλλαγή σε είδος όπως αυγά, κοτόπουλα αλλά και με άλλα πολύτιμα αντικείμενα που οι χωριανοί μας δεν γνώριζαν τότε την αξία της ιστορίας μας.
Έτσι, σιγά-σιγά γέμισαν όλα τα σπίτια με το γνωστό ξύλινο κάδρο με τις τρεις ΧΑΡΙΤΕΣ.