Frontpage

Συλλογή, καταγραφή, επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Από αρχαιοτάτων χρόνων και διαχρονικά ο άνθρωπος πέραν από την ενδυμασία και την υπόδησή του, φέρει μαζί του ακόμη και άλλα αντικείμενα για την προφύλαξη του από το κρύο, τον αέρα, την βροχή, τον ήλιο, για την ασφάλειά του, τον καλλωπισμό του, την υγιεινή του κ.λ.π.

-Για να απασχολούνται χρησιμοποιούσαν και έφεραν μαζί τους κομπολόγια, ή κάποια αλυσίδα, ένα ειδικό ιμάντα, ή μια αρμαθιά κλειδιά, μεταξύ αυτών βλέπουμε και κομπολόγια που είχαν μόνο δύο μεγάλες χάντρες. Επίσης έχουμε συναντήσει πολλούς τσοπάνηδες να μην αποχωρίζονται την φλογέρα τους.

-Για τον στολισμό τους έφεραν ωρολόγια, τσέπης ή χειρός, κολιέδες, αλυσίδες στον λαιμό με διάφορα χρυσά, ασημένια ή αργυρά ομοιώματα σταυρού, άγκυρας, τιμόνι καραβιού, αρχικά ονόματος ή κύριο όνομα, φιδιού, κεφαλής ανθρώπου, νομίσματα, κεφαλές αγίων κ.λπ. ακόμη δακτυλίδια, βέρες, ξενόκουμπα (μανικετόκουμπα), μικρές καρφίτσες στο πέτο του σακακιού τους, μεταλλικές ταυτότητες του στρατού κρεμασμένες στον λαιμό ή στα κλειδιά τους, βραχιόλια, σκουλαρίκια, γραβάτες, παπιγιόν, γάντια, διάφορα καπέλα, σκούφους, σκούφιες, ντρίτσες, κασκόλ, φουλάρια, η ζώνη του παντελονιού, οι τιράντες, ακόμη και οι μασέλες (τεχνητές οδοντοστοιχίες) χρυσά ή ασημένια πρόσθετα δόντια που θα λέγαμε ότι, ήταν και αυτά συνοδευτικά εξαρτήματα.

-Για την υγιεινή τους έφεραν τσατσάρα (χτένα), ονυχοκόπτη, πάνινο μαντήλι (χερομάντηλο) ή και χαρτομάντηλα, για να σκουπίζουν την μύτη ή και τον ιδρώτα. Επίσης ένα μαντήλι διπλωμένο με επιμέλεια και καλλιτεχνία στο τσεπάκι του σακακιού τους. Ακόμη έχουμε εντοπίσει και μερικούς να φοράνε ένα μεταλλικό βραχιόλι στο χέρι τους για τους ρευματισμούς.

-Παλιότερα πολλοί άνδρες έφεραν λουλούδι ή το κρατούσαν επιδεικτικά στο χέρι ενδιάμεσα στα δάκτυλα ή στο στόμα, στο αυτί ή και στο πέτο. Αυτός που έφερε πάντα γαρύφαλλο του προσκολλούσαν το παρατσούκλι «Γαρυφαλλάκιας». Αυτοί με το κόκκινο γαρύφαλλο ήταν οι λεγόμενοι γυναικάδες διότι το κόκκινο είναι το χρώμα του έρωτα.

Έρευνα καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

«Άντε να ’ρθει τ’ Αγιωργιού να βγω την τσίμα του βουνού!»

Έτσι έλεγαν οι γεροτσοπαναραίοι, που δεν άντεχαν τον κάμπο και την υγρασία. Περίμεναν πότε θα έλθει του Αγιογιωργιού να μετακινηθούνε με τα κοπάδια τους στα πατρικά βουνά. Αυτή ήταν η καθοριστική ημερομηνία αναχώρησης των μετακινουμένων τσοπαναραίων από τα χειμαδιά. Αυτή η αναγκαστική μετακίνηση των κοπαδιών πότε στα ορεινά και πότε στα πεδινά ανάλογα με την εποχή, γινόταν προκειμένου να εξασφαλίσουν τις κατάλληλες συνθήκες για τη διαβίωσή τους, τον ήπιο καιρό και την αφθονία τροφής, επειδή ήταν πολλά και μεγάλα τα κοπάδια, και ήταν αδύνατη η εκτροφή τους σε έναν τόπο.

Δύο είναι οι σημαντικές ημερομηνίες για τους μετακινούμενους τσοπαναραίους η πρώτη του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτου που εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου, όπου μετά την εορτή κατέβαιναν στα χειμαδιά και η δεύτερη του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου (κινητή εορτή), όπου ανέβαιναν πάλι στα βουνά για να ξεκαλοκαιριάσουν.