Η καρυδιά της καρδιάς μας..., πεθαίνει!
Πόσες γενιές στον ίσκιο σου να δροσιστούν καθήσαν
κι αχνάρια από το διάβα τους στη ρίζα σου αφήσαν
και τ’ όνομά τους φεύγοντας στη φλούδα σου σκαλίσαν.
Δεν την λυγίζαν οι καιροί, βοριάδες, πάγοι, χιόνια,
να ρίχνει τον ίσκιο της παχύ τα λαύρα μεσημέρια.
Άπλωνε κι όλο ψήλωνε, να φτάσει ως τα αστέρια,
άθλιοι την επλήγωσαν θελαν να την ξεράνουν
και στον κορμό της βάλανε φωτιά να την πεθάνουν.
Τον φετινό φθινόπωρο τα φύλλα της θα ρίξει
μα την ερχόμενη άνοιξη δεν θα ξανά καρπίσει[1]
Θα ήταν παρήγορο να λέγαμε ότι η καρυδιά της γειτονιάς μας ήταν «Θύμα» της κακοκαιρίας και όχι κακόβουλης πράξης με ίχνη πρόσφατου εμπρησμού που έγινε βέβαια με την βοήθεια διαφόρων εύφλεκτων υλικών με σκοπό τον «αργό θάνατο» του δένδρου.
Λέμε «της γειτονιάς μας» και το εννοούμε διότι πριν αρκετά χρόνια είχαμε κάνει πρόταση να μείνει ελεύθερος ο χώρος (πλατεία) μαζί και η καρυδιά αλλά κάποιοι τότε (για δικούς τους λόγους) δεν δεχτήκαν.
Το περήφανο αυτό δέντρο έστεκε εκεί για αιώνες σαν «μνημείο της φύσης» που κάτω από τον ίσκιο του ξεκουράστηκαν, ερωτεύτηκαν, τραγούδησαν, χόρεψαν, έκλαψαν και δροσίστηκαν γενιές ανθρώπων.
Ο τελευταίος παραδοσιακός γάμος που έγινε στον ίσκιο της με προικιά, βάγια και προσκεφαλάδες, ήταν της αείμνηστης Νικολίτσας του Ρεντίφη.
Αχ! παπαδιά..., χορεύει ο Νιόνιος
Προσοχή! Όχι για «καθώς πρέπει...», και με την παραμικρή διαμαρτυρία, το βίντεο θα κατέβει ασυζητητί.
Σκοπός μας δεν είναι να μειώσουμε κανέναν, γλέντι ήταν μεταξύ μας, στο σπίτι μας - χωριό μας και όλοι λίγο πολύ τα είχαμε «τσούξει».
Δεν συμφωνούμε με τις σαμπάνιες τα άνθη και τις φιγούρες αλλά αυτήν την ώρα όλα επιτρέπονται.
«Όπου πατώ το πόδι μου και ρίχνω την ματιά μου, μεγάλος ντόρος γίνεται γύρω από το όνομά μου…».
Ποιος δεν είχε ακούσει αυτούς τους στίχους (του Τσαουσάκη) που τους έλεγε στα ΚΤΕΛ του Πύργου ο Αντωνάλ, ο μπάρμπας του Νιόνιου που χορεύει εδώ.
Οκτώ ώρες βίντεο εκείνο το βράδυ με τις γυφτοπούλες να μπαινοβγαίνουν στο πλάνο και στο τέλος να, ήλθε η δικαίωση. Αυτό θα πει αυθεντική λαογραφία. Η ζωή μας όλη!
Χαμός..., όταν ο Νιόνιος και η παρέα του βγήκαν στην πίστα. Το πλάνο χάθηκε ανάμεσα στα κορμιά της νεολαίας που κύκλωσε την πίστα και χειροκροτούσε αδιάκοπα. Προκάνουμε μόνον λίγες ανεπανάληπτες στιγμές όταν ανεβάσαμε την κάμερα με κοντάρι επάνω από τα κεφάλια των θεατών.
Χόρεψαν εκατό νοματαίοι στο γλέντι αλλά σε κανέναν όμως δεν σηκώθηκαν να τον χειροκροτούν οι νιές.
Το στιλ και η αρχοντιά στο μεγαλείο τους.
Οι σαμπάνιες να ρέουν και ο Νιόνιος αντί για το ποτήρι να βουτάει την μπουκάλα από τον Παυλάκο, να ρουφάει και παράλληλα να χαιρετάει.
Αν και στην αρχή τους δυσκόλευε η ισορροπία όταν ο καλλιτέχνης Fragiskos Tzano είπε: «σάξε το τρίφυλλο του παπά», σάξανε… και ήλθε η αποθέωση με το «πούτανε και πούτανε και καρά πούτανε».
Απολαύστετο…
Αναδρομή σε έναν παλιόφιλο υστέρα από εφτά χρόνια
Αναδρομή σε έναν παλιόφιλο από την Σπαρτουλιά υστέρα από εφτά χρόνια.
Τολμάω να ξεκινήσω με το μήνυμα της κόρης του Ειρήνης και να με συμπαθάει που δεν ζήτησα την άδειά της να το δημοσιοποιήσω:
Καλησπέρα σας κ. Παπαντωνόπουλε,
είμαι η Ειρήνη κόρη του εκλιπόντος συμπατριώτη και φίλου σας Αργύρη Κωστόπουλου. Σας στέλνω την φωτογραφία του ως ελάχιστο απτό ενθύμιο, διότι η μείζων και αναντικατάστατη κληρονομιά που μας άφησε είναι ηθική και πνευματική, απόρια του συνδυασμού ευστροφίας και καλοσύνης του.
Θα ήθελα να σας εκφράσω τις εγκάρδιες ευχαριστίες όλης της οικογενείας μας για το τόσο θερμό αποχαιρετιστήριο μήνυμά σας.
Είμαι σίγουρη πως αν μπορεί να βλέπει από εκεί που βρίσκεται θα χαίρεται και ακόμα αν είχε την δυνατότητα σίγουρα θα πλοηγείτο στην ιστοσελίδα σας μέσω κινητού ή υπολογιστή, όπως συνήθιζε να κάνει ή να με προτρέπει να κάνω ακόμα και τις δύσκολες μέρες του για να διαβάσει τα νέα σας.
Με εκτίμηση,
Ειρήνη
Η Γλυκερία στο Αντρώνι Ηλείας
Κυριακή, 12 Αυγούστου 2018
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αντρωνίου τόλμησε και όλοι εμείς περάσαμε μια αξέχαστη βραδιά με την Γλυκερία και τη συνοδεία της.
Η οργάνωση ήταν άριστη από όλες τις πλευρές. Ο χώρος της συναυλίας ήταν πανέτοιμος μια μέρα πριν.
Οι καρέκλες και τα τραπέζια αρκετά και άνετα να μην κολλάει ό ένας στον άλλο.
Οι χώροι που είχαν οριστεί σαν πάρκινγκ ήταν φωτισμένοι με ανθρώπους να επιβλέπουν ώστε να μην δημιουργηθεί το παραμικρό.
Τα παιδιά που βοηθούσαν στα εισιτήρια, στην είσοδο, στη διανομή του φαγητού, στα μπαρ, ήταν όλοι στη θέση τους και με ευχάριστη διάθεση.
Η μεγάλη υπερυψωμένη εξέδρα, βρισκόταν στο βάθος και αριστερά η οθόνη που διαφήμιζε τους χορηγούς.
Η πίστα είχε αρκετό χώρο, μετρήσαμε μέχρι 5-6 μεγάλες χορευτικές ομάδες.
Ήταν μια ειδυλλιακή βραδιά σε ένα ημιάγριο περιβάλλον. Ισχυρές δέσμες με πανάκριβα laser και πολύχρωμα led φώτιζαν τα δένδρα γύρω μας και ύστερα ανέβαιναν εκεί ψηλά στον ουρανό και χόρευαν. Χόρευαν..., στους ρυθμούς της Γλυκερίας.
Εμείς όπως πάντα εκεί, παραδίπλα, 50-60 μέτρα από την ορχήστρα, σταθεροί στη θέση μας να προκάνουμε να αποθανατίσουμε όμορφες εικόνες.
Τα σόγια των Αντρωναίων από την επανάσταση και δώθε.
Γνωρίζουμε ότι με κάθε απώλεια συμπατριώτη μας, κλείνει ένα σημαντικό βιβλίο που αφορά την ιστορία του χωριού μας. Ήταν απ’ την αρχή στα σχέδιά μας να ασχοληθούμε, με τους ανθρώπους που πέρασαν από το Αντρώνι και να καταγράψουμε αυτούς που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην εξέλιξη της περιοχής. Για διάφορους λόγους όμως, αναβάλλαμε ή αν θέλετε διστάζαμε να αγγίξουμε. «Έφτασε ο κόμπος στο χτένι» και όσο το παραπάνω θέμα το μεταθέτουμε, χάνονται πολύτιμα στοιχεία της ερευνάς μας.
Συνήθως τέτοιες εργασίες, δηλαδή εμβάθυνσης της έρευνας σε σόγια είναι ελάχιστες και όσες έγιναν στέκονται κυρίως με μια απλή αναφορά στο κάθε πρόσωπο.
Εμείς εδώ, φιλοδοξούμε σε κάτι περισσότερο πιο πρωτότυπο, δηλαδή να εμβαθύνουμε την έρευνα σε κάθε σόι σε κάθε άνθρωπο που πέρασε από δω με περισσότερα στοιχεία.
Είναι θεμιτό να θεωρούμε το δικό μας το σόι ανώτερο με αρετές και προτερήματα, γι’ αυτό θα προσπαθήσουμε ώστε αυτή η έρευνα να είναι αληθινή και αντικειμενική ώστε να μην λιβανίσουμε κανέναν. Είμαστε λένε, «αλλουνού παπά ευαγγέλιο». Δεν το βάζουμε κάτω και θα συνεχίσουμε έτσι ως το τέλος.
Θα συμφωνήσετε οι περισσότεροι, ότι δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε τις παροιμιώδεις εκφράσεις - παροιμίες του Βασιλάκη και άλλων ούτε να «κρυφτούμε πίσω από το δάκτυλό μας». Γι’ αυτό, πρώτα θα ξεκινήσουμε από το δικό μας το σόι, το «βασιλόσογο» που φιλοξενεί αρκετά «λουλούδια και μπριγιάντια». Θα αναφέρουμε δηλαδή το προτέρημα, το ελάττωμα, το επάγγελμα (παπάδες, δήμαρχοι, πρόεδροι κλπ.) που είχε το κάθε πρόσωπο μαζί με περισσότερες πληροφορίες που συνόδευσαν την ζωή του. Θα ήταν επίσης σοβαρή παράλειψη να μην αναφερθούμε σε παραβάτες (κλέφτες, λαθρέμπορους, βιαστές και εκτελεστές) Παπαντωναίους. Οι νεκροί "δεδικαίωνται" και εμείς θα τους προσεγγίσουμε με σεβασμό αλλά η ιστορία δεν ψεύδεται ούτε παραγράφεται.
Στην λίστα των ονομάτων από την επανάσταση του 1821 έως και το 1880 σε κάποια σόγια, υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις διότι εκείνο το διάστημα αρκετοί άνθρωποι του χωριού μας απέφευγαν να εγγράψουν τα παιδιά τους στους νεοσύστατους δήμους. Από εκεί και ύστερα η εικόνα των ονομάτων είναι κάπως καλύτερη. Στα ονόματα που καταγράψαμε θα επιδιώξουμε να εντοπίσουμε και να τοποθετήσουμε στον «κορμό του δένδρου» τον γενάρχη και στα «παρακλάδια» όλους όσους ακολουθούν στο κάθε σόι.
Έχουμε καταγράψει σχεδόν όλους τους άνδρες σε όλα τα σόγια από το τέλος της επανάστασης του 1821 ως και το 2000.
Σε μία πρόχειρη έρευνα που ξεκινήσαμε με αφορμή ένα κουίζ στο face book, είδαμε ότι:
Το πρώτο σόι στο Αντρώνι είναι Μπαντούνας με 79 άντρες ως το 1940 και περισσότερες γυναίκες αν και με το
2ο, Παπαντώνης ερχόταν «στήθος με στήθος» ως το 1900.
Το 3ο Κότσαλης ίσως είναι το δεύτερο σόι γιατί το σύνολο είναι:
Κότσαλης 50, Κότζαλης 6, Αλεξόπουλος 11.
Το όνομα Κότζαλης το συναντούμε σε πολλά έγραφα της επανάστασης.
Το 4ο σόι είναι Ζήρος, το 5ο Σίνος, το 6ο Συλάϊδος ακολουθεί Πανούτσος, Νικολετόπουλος, Πανόπουλος κλπ.