Καλώς ορίσατε στην αρχαιότερη ιστοσελίδα της Ηλείας, στο Αντρώνι και στην Ορεινή Ηλεία.

Είναι οι κατάφυτες διαδρομές μέσα στις βελανιδιές και στα πλατάνια στο κέντρο της Κάπελης με τις απόκρημνες πλαγιές, τα σκιερά φαράγγια με τις πολλές σπηλιές, τους καταρράκτες, τους νερόμυλους και τις νεροτριβές, με τις δροσερές πηγές και τα καθαρά ποτάμια... Με τα πετρόχτιστα σπίτια, τα νόστιμα φαγητά και το καλό κρασί, τα αρχοντικά γλέντια και τους φιλόξενους κατοίκους.

Παραδόσεις

ΠΡΟΣΚΕΦΑΛΑΔΑ ή ΜΑΞΙΛΑΡΑ ή ΝΤΕΜΕΛΑ…. ΤΟ ΠΕΙΣΤΗΡΙΟ ΕΠΑΘΛΟ ΤΟΥ ΣΥΓΧΑΡΙΚΙΑΡΗ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΑΜΠΡΟΥ…!

Καταγραφή- επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

Ένα από τα δρώμενα του παραδοσιακού γάμου, ήταν και το συγχαρίκι ή αναγγελία αμφοτέρων που επρόκειτο να παντρευτούν. Το συγχαρίκι επιβραβεύονταν με την προσκεφαλάδα, μαξιλάρα ή ντεμέλα. Όταν πλησίαζε η ώρα του μυστηρίου του γάμου, ο γαμπρός έστελνε τους συγχαρικιάρηδες στην νύφη ότι έρχεται ο γαμπρός ή ότι έφθασε στην εκκλησία και περιμένει την νύφη για να ακολουθήσει το Μυστήριο του γάμου. Επίσης η προσκεφαλάδα αποτελούσε πειστήριο και για τον γαμπρό ότι η νύφη ήταν ήδη έτοιμη για να προσέλθει στην εκκλησία για το Μυστήριο.

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΜΑΞΙΛΑΡΑΣ

Όταν ο γαμπρός ήταν απ’ άλλο χωριό είτε συγχωριανοί με την νύφη, πριν γίνει το μυστήριο, πρώτα ξεκινούσε αυτός με την συνοδεία του από το σπίτι του για να μεταβούν στην εκκλησία, όπου θα γίνονταν τα στέφανα. Όταν ήταν απ’ άλλο χωριό ο γαμπρός με την συνοδεία του, ξεκινούσαν πολύ γρηγορότερα, ανάλογα με την απόσταση και την ώρα διάνυσης του δρόμου, καβάλα στα άλογά τους και πήγαιναν κατευθείαν στην εκκλησία του χωριού της νύφης, εκεί που θα γινόταν το μυστήριο.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ

Γράφει: Ο Κώστας Παπαντωνόπουλος, Τρυγητής 2020

Ο άνθρωπος για τον φωτισμό του κατά την νύκτα και σε σκοτεινά σημεία όπως δαιδαλώδη κτίρια με υπόγεια, κάστρα, σπηλιές και στοές, χρησιμοποίησε διάφορα μέσα όπως πρώτες καύσιμες ύλες και εργαλεία.

Ο πρώτος τεχνικός φωτισμός, όπως είναι φυσικό πρέπει να ήταν, η φωτιά. Πριν κατασκευάσουν διάφορα εργαλεία φωτισμού οι άνθρωποι, συνήθιζαν τις νύκτες ν’ ανάβουν φωτιές και να μαζεύονται γύρω για να ζεσταίνονται, αλλά και να βλέπουν. Επίσης για να μεταβούν σε πολύ κοντινά σημεία, έκαιγαν κλάρες από διάφορα δένδρα που έβγαζαν αρκετή φλόγα ή  κράταγαν στα χέρια τους διάφορα αναμμένα ξύλα (δαυλιά), από ρητινώδη δένδρα. Ήταν οι πρώτες δάδες φωτισμού..Αυτή η τεχνική τους επέτρεπε να βλέπουν μόνον για πολύ κοντινές αποστάσεις.

Συν τον χρόνο ο άνθρωπος για να αντικαταστήσει τις δάδες εκμεταλλεύτηκε την φωτιά για τον φωτισμό του, με διάφορους τρόπους ώστε να είναι πιο εύχρηστη και να μην χρειάζεται αρκετή καύσιμη ύλη. Με την πάροδο όμως του χρόνου, προσπάθησαν και κατασκεύασαν διάφορα εργαλεία φωτισμού. Πρώτοι οι Έλληνες άρχισαν να κάνουν λάμπες από πηλό γύρω στον 7ο π.Χ αιώνα. Γι αυτό και η λέξη λάμπα, που χρησιμοποιείται διεθνώς (lamp) έχει ελληνική ρίζα.

Στην Πελοπόννησο, απ’ όπου προέρχεται η παρούσα καταγραφή των παραδοσιακών φωτιστικών μέσων, έχουν χρησιμοποιήσει φωτιστικά εργαλεία με πρώτη ύλη το ξύλο, το πετρέλαιο, το λίπος, το λάδι, την ασετιλίνη, την βενζίνα και τέλος τον ηλεκτρισμό. Κάποια από αυτά τα εργαλεία ήσαν για σταθερά σημεία, εντός των οικιών, αιθουσών κ.λπ. και κάποια άλλα ήταν μεταφερόμενα, για τις νυκτερινές μετακινήσεις τους, και για τον φωτισμό διαφόρων χώρων εκτός της οικίας.

ΦΩΤΟΣΤΑΤΗΣ

ΚΟΥΜΠΑΡΙΑ ΚΑΙ ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Άρθρο του Ηλία Τουτούνη, συγγραφέα - λαογράφου

Κουμπαριά

Η λέξη «κουμπαριά» προέρχεται από την ιταλική λέξη «compare» που σημαίνει έμπιστος φίλος. Εμείς κουμπαριά λέμε την συγγένεια που προκύπτει από την βάπτιση ή από το στεφάνωμα. Είναι το είδος συγγενικής σχέσης που δημιουργείται μεταξύ του κουμπάρου και της οικογένειας εκείνου που παντρεύτηκε ή βαφτίστηκε από αυτόν. Τοιουτοτρόπως ο όρος κουμπαριάζω, σημαίνει συνδέομαι συγγενικά με κάποιον μέσω της κουμπαριάς.

Με την απόφαση κάποιος να είναι μάρτυρας (νουνός) της βάπτισης του νεοφώτιστου παιδιού και μάρτυρας της συνένωσης του ζευγαριού, συνυπογράφει μια σχέση ζωής μαζί τους. Κατά το μυστήριο του γάμου, ο ιερέας προσφέρει στη νύφη και στο γαμπρό να πιούνε κρασί από το ίδιο ποτήρι. Όσο κρασί απομείνει στο ποτήρι, πρέπει να το πιει ο κουμπάρος κι η κουμπάρα. Κατά την τελετή του γάμου ο κουμπάρος και η κουμπάρα αλλάζουν πρώτα τα δαχτυλίδια, τρεις φορές και μετά τα στέφανα, επίσης τρεις φορές.

Σταυρός στο ανώφλι, έθιμο της Ανάστασης

Χωρίς σταυρούς φέτος, λόγω του κορωνοϊού.

Ξεκίνησε πριν χρόνια αυτό το έθιμο και γέμισε ο τόπος, οι πόλεις, τα χωριά, οι πολυκατοικίες, τα ασανσέρ, παντού και σε πόρτες τουαλέτας είδαμε.

Ακόμη και κίνημα έγινε: «σβήστε τον μουτζουρωμένο σταυρό».

Είμαστε εξοικειωμένοι από παιδιά στην θέα του μουτζουρωτού σταυρού που περνάει από τα μάτια μας απαρατήρητος.

Επικρατούν αρκετά έθιμα πανελλαδικά όπως να χτυπούν με δύναμη τα στασίδια για την αναβίωση του σεισμού της Ανάστασης, άλλοι πηλαλάνε πέρα δώθε στα λευκά και σκορπούν βάγια ή ροδοπέταλα, άλλοι πετούν από τα μπαλκόνια κιούπια και βίκες, άλλοι κρεμούν κόκκινες κορδέλες και άλλοι μπαίνουν στις μαστέλες.

Εμείς εξακολουθούμε να τηρούμε το έθιμο που αναβίωσε επί χούντας όταν απαγορεύτηκαν τότε οι σκάστρες και τα βαρελότα. Καιγόμαστε αναμεταξύ μας (με τα κεριά της ανάστασης) ενώ έξω από την εκκλησία έχει «κηρυχτεί πόλεμος» με τα βεγγαλικά και αν γλυτώσουμε και γυρίσουμε στο σπίτι, μουτζουρώνουμε σταυρούς στα υπέρθυρα για να έχουμε θεϊκή εύνοια και καλή τύχη!

Κώστας Παπαντωνόπουλος Απρίλης 2020

Το υπέρθυρο, το ανώφλι, το πρέκι στα κτήρια των χωριών μας...

και εδώ:https://androni.blogspot.com/2020/04/blog-post_20.html

ΤΑ ΚΑΛΙΚΑΤΖΑΡΙΑ

Λαογραφική συλλογή – καταγραφή Τουτούνης Ηλίας
Οι καλικάτζαροι, είναι μια Ελληνική μυθοπλασία και δοξασία δαιμόνιων, που εμφανίζονται κάθε χρόνο, κατά το Δωδεκαήμερο δηλαδή από τις 25 Δεκέμβρη έως 6 Γενάρη.
Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία αυτές τις μέρες, όπου τα νερά είναι αβάφτιστα, οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τη γη, με απώτερο σκοπό να πλησιάσουν τους ανθρώπους, να διασκεδάσουν και να τους πειράξουν με διάφορα καμώματα.
Οι καλικάτζαροι, πλην του Δωδεκαήμερου, τον υπόλοιπο χρόνο μένουν στα έγκατα της γης και πριονίζουν το δένδρο που κρατά τη γη. Βγαίνουν δε στην επιφάνεια κοντά στο τέλος της εργασίας τους, από το φόβο μήπως τελικά, η ετοιμόρροπη γη τους, πλακώσει και για να γιορτάσουν πρόσκαιρα τη νίκη τους. Όταν δε κατεβαίνουν βρίσκουν το δένδρο θρεμμένο πάλι και ακέραιο και ξαναρχίζουν το πριόνισμα. Το δένδρο των Χριστουγέννων συμβολίζει αυτή ακριβώς την ακεραιότητα και τη Θεϊκή δύναμη και προστασία με την παρουσία του Χριστού.

Κεντρική Σελίδα

Ο Τόπος μας

Παράδοση

Πολυμέσα

Ιστορία

Αναδημοσιεύσεις

Free Joomla! templates by Engine Templates